1 TEMMUZ 2008 İLE 30.06.2009 TARİHLERİ ARASINDA İSTİHDAM EDİLECEK 18-29 YAŞ ARASINDAKİ ERKEK VE 18 YAŞINDAN BÜYÜK KADIN PERSONEL İÇİN SİGORTA PRİMİ İŞVEREN HİSSESİ TEŞVİĞİ

26.05.2008 tarih ve 26887 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5763 Sayılı “İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen Geçici 7 nci maddede 1 yıl içinde işe alınacak bazı şartları taşıyan erkek ve kadın personelin ücret maliyetinin bir kısmı İşsizlik Sigortası Fonu tarafından ödenmek suretiyle teşvik edilmiştir. Daralmayı beraberinde getirecek ekonomik krizle çakışan ve sadece 1 yıl içinde işe alınacak işçiler için öngörülen bu teşviğin istihdamı artırmayacağı daha baştan belli olmuştur. Ancak daha önce zaten planlanmış olan yatırımlar için istihdam edilecek personelin işçilik maliyetini kısmen azaltacaktır.

Teşviğin Şartları:

1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren bir yıl içinde işe alınan 18-29 yaşları arasındaki erkekler ile 18 yaşından büyük kadınların (2008 Ocak ila 2008 Haziran aylarına ilişkin olarak kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı olmamaları şartıyla) sigorta primi işveren hisselerinden, prime esas asgari kazanç (asgari ücret) üzerinden  hesaplanan tutara isabet eden kısmının; birinci yıl için yüzde yüzü, ikinci yıl için yüzde sekseni, üçüncü yıl için yüzde altmışı, dördüncü yıl için yüzde kırkı, beşinci yıl için yüzde yirmisi, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacaktır. Bu teşviğin uygulaması ile ilgili olarak 01.08.2008 tarih ve 2008/73 Sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Genelgesi yayınlanmıştır.

Teşvik, teşvik edilecek personelin, 2007 Temmuz ila 2008 Haziran aylarında kuruma bildirilmiş toplam sigortalı sayısının, aynı dönem aralığında kuruma bildirim yapılmış ay sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak olan ortalama sigortalı sayısına, ilave olarak işe alınmış olmaları halinde gerçekleşmiş olacaktır. 

30.06.2008 tarihinden sonra 506 sayılı Kanun kapsamına alınmış işyerlerinde 01.07.2007 ila 30.06.2008 tarihleri arasında sigortalı çalıştırılmamış olması nedeniyle ortalama sigortalı sayısı hesaplanamayacağı için, sigortalı yönünden maddede aranılan şartları taşıyan tüm sigortalıların işveren hissesi sigorta primi teşvikten yararlanacaktır. 01.07.2009 veya sonraki Tarihlerde 506 Sayılı Kanun kapsamına alınmış iş yerlerinde işe alınacak olan sigortalıların, işe giriş tarihi 01.07.2009 ve sonraki bir tarih olacağından, bu iş yerlerinin teşvik hükmünden yararlanmaları mümkün değildir. 

Teşvikten Yararlanmanın Diğer Koşulları:

Yapılan denetimler sonucunda çalıştırdıkları sigortalıları Kuruma bildirmediği tespit edilen iş yerleri, tutanak tarihini izleyen ay başından itibaren bir yıl süreyle işveren hissesi sigorta primi teşviki uygulamasından yararlanamayacaklardır. 

Bunun dışında teşvikten yararlanmanın bir diğer şartı, düzenlenmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma yasal süresi içinde verilmesi ve tahakkuk eden sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden kısmı ile, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanmayan işveren hissesinin tamamının ödenmiş olmasıdır.

İşveren Hissesi Sigorta Primine Yönelik Diğer Bir Teşvik Uygulamasından Yararlananlar Bu Teşvikten Yararlanamayacaktır:

Diğer teşvik Kanunlarına istinaden işveren hissesi sigorta prim teşviki uygulamasından yararlanmakta olan işverenlerin, teşvik kapsamına giren sigortalılarından dolayı aynı dönem için ve mükerrer olarak 4447 Sayılı Kanun’un geçici 7 nci maddesinde öngörülen söz konusu teşvikten yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.

Muvazaalı İşlemler Teşvik Edilmemektedir:

-Mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir adla tekrar açılması veya çalışan sigortalıların tamamının devredilmesi halinde teşvikten yararlanılamayacaktır.

-01.07.2008 veya sonraki tarihlerde, devir edilen veya mirasçılara intikal eden işyerleri, yeni işe başlayan işyeri olarak kabul edilmeyecek, ancak ortalama sigortalı sayısına ilaveten 01.07.2008 ila 30.06.2009 tarihleri arasında yeni işe aldıkları sigortalılardan dolayı teşvikten yararlanacaklardır.

-Yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi ek bir kapasite ve istihdam artışına neden olmayan, sadece teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan işlemlerde teşvikten yararlanamayacaktır.

Teşvikten yararlanan işverenlerin,  öngörülen şartları taşıyıp taşımadıklarının, Sigorta Primleri Servislerince her ay düzenli olarak kontrol edileceği açıklanmıştır.

Diğer Hususlar:

-Özel nitelikteki bina inşaatı işyerleri, geçici 7 nci maddede aranılan şartların sağlanmış olması şartıyla sözkonusu teşvik hükmünden yararlanabileceklerdir.

-2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu ile 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ve uluslararası anlaşma hükümlerine tabi hizmet ve yapım işlerinin gerçekleştirilmesine yönelik faaliyetlerden dolayı, işveren hissesi sigorta prim teşvikinden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. 

-Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışanlar, topluluk sigortasına tabi olanlar, yurt dışında çalışan sigortalılar, aday çırak, çırak ve öğrenciler için 4447 Sayılı Kanun türü seçilemeyecektir. 

-İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanan sigorta primleri, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

Sonuç olarak, istihdamı teşvik edici kapsamlı bir uygulama olmaktan uzak olan bu düzenlemelerin, kararı daha önce verilmiş olan yatırımlarda istihdam edilecek personelin ücret maliyetini kısmen azaltarak, yararlanan şanslı girişimciler için bir nevi ileriye yönelik prim affı işlevini göreceğini düşünüyoruz.