MEVZUATTA GEÇEN HAFTA
- HENÜZ İHRACAT TAAHHÜT HESABI
KAPATILMAMIŞ DAHİLDE İŞLEME İZİNLERİNİN KAPATILMASI İÇİN BELGENİN
DÜZENLENME TARİHİNE GÖRE EK SÜRELER VERİLMİŞTİR:
01 Temmuz 2009 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan
2009/6 sayılı Dahilde İşleme Tebliği ile; dahilde işleme izni verilecek bazı
haller, müracaatta gerekli olan belgeler, kapatma müracaatlarına ilişkin usulleri
henüz ihracat taahhüt hesabı kapatılmamış dahilde işleme izinlerine, izin
kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanması için belgenin düzenlenme tarihine
göre ek süreler verilmesi konularında bazı düzenlemeler yapılmıştır. Ekte
sözkonusu Tebliğin metni yer almaktadır.
Dış Ticaret Müsteşarlığından:
DAHİLDE
İŞLEME REJİMİ TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA
DAİR TEBLİĞ
(İHRACAT:
2009/6)
MADDE
1 – 20/12/2006 tarihli ve 26382 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İhracat 2006/12
sayılı Dahilde İşleme Rejimi
Tebliğinin “Dahilde işleme izni verilecek haller” başlıklı 14 üncü
maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a), (f) ve (ı) bentleri aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“a) Elyaf, iplik, ham ve mamul mensucat (astar
dahil) gibi temel tekstil hammaddeleri ile tekstil ve deri kimyasal maddeleri
dışında kalan yardımcı maddelerin (tela, etiket, düğme, fermuar, çıtçıt, rivet,
askı, kuşgözü, şerit, kordela, lastik vb.) her bir 8 (sekiz)’li bazda gümrük
tarife istatistik pozisyonu itibarıyla bir takvim yılı için 200.000 ABD
Dolarına kadar yapılacak ithalatını müteakip, ihraç ürünlerinin elde
edilmesinde kullanılması,
f) Eşyanın
baskı işlemine tabi tutulması, asorti edilmesi, etiketlenmesi, ambalajlanması,
temizlenmesi, elenmesi, fiziksel boyutunun değiştirilmesi, kavrulması veya
kabuğundan ayrılması, asorti bağırsağın tüplenmesi,
ı) Bedelsiz olarak ithal edilen eşyanın işleme
faaliyetine tabi tutulması (Tarım ürünlerindeki bedelsiz ithalat, Savunma
Sanayi Projeleri kapsamında bedelsiz ithalat ile tekstil ve konfeksiyon
ürünlerinde her bir 8 (sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonunda
yer alan eşya için bir takvim yılı itibarıyla 200.000 ABD Dolarını aşan
bedelsiz ithalat hariç olmak üzere).”
MADDE
2 – Aynı Tebliğin “Ek süre müracaatı” başlıklı 21 inci maddesinin (1)
numaralı fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“ç) Bu Tebliğin 22 nci maddesinin (5) numaralı
fıkrası hükmüne istinaden proje süresine ilişkin dahilde işleme iznine ek süre
almak için Gümrük Müsteşarlığınca belirlenen uygulama esasları çerçevesinde,
izne ilişkin beyanname aslı, gerçekleştirilen ihracata ilişkin liste ve bu
listede yer alan gümrük beyannamelerinin iznin ihracat taahhüdünün kapatılmasında
kullanılacağına ve bu bilgilerin doğruluğuna dair taahhütname ile birlikte en
geç izin süresi sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük
idaresine,”
MADDE
3 – Aynı Tebliğin “Haklı sebep hallerine ilişkin müracaat” başlıklı 23 üncü
maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“b) Dahilde işleme izni ile ilgili olarak, Gümrük
Müsteşarlığınca belirlenen uygulama esasları çerçevesinde, izne ilişkin gümrük
beyannamesi aslı ve haklı sebebe ilişkin tevsik edici bilgi ve belgelerle
birlikte en geç izin süresi sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili
gümrük idaresine,”
MADDE 4 – Aynı
Tebliğin “Mücbir sebep ile fevkalade hallerin değerlendirilmesi” başlıklı 27
nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde
değiştirilmiştir.
“a)
Belge/izin kapsamında ithal edilen eşyanın yerine konulamayacak şekilde telef
veya kaybı durumunda, bu telef veya kayba dair delil tespiti işlemi talep
olunan mahkemece, diğer taraflarla birlikte belge için Müsteşarlığa ve yine
gümrük yükümlülüğü açısından ilgili gümrük idaresine; izin için ise ilgili
gümrük idaresine tebligat yapılması ertesinde, mevcut duruma ilişkin mahkeme
tarafından yapılan delil tespitinin tevsik edilmesi halinde,
1) Bu
ithalata tekabül eden ihracatın gerçekleştirilmesi aranmaksızın ihracat
taahhüdü kapatılır ve ithalata ilişkin teminat iade edilir veya,
2)
İhracat taahhüdünün tamamlanması için telef olan veya kaybolan miktar kadar
yeni ithalata izin verilir.”
MADDE 5 – Aynı
Tebliğin “Kapatma müracaatının değerlendirilmesi” başlıklı 38 inci maddesinin
(1), (2) ve (11) numaralı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(1)
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdünün
kapatılmasına ilişkin yapılan müracaatta, eksik bilgi ve belge gönderildiğinin
tespiti halinde, bu eksiklik 1 (bir) ay içerisinde tamamlanmak üzere ilgili
ihracatçı birlikleri genel sekreterliği/gümrük idaresi tarafından firmaya
bildirilir. Bu süre içerisinde eksik bilgi ve belgelerin tamamlanmaması durumunda,
ihracat taahhüdü mevcut bilgi ve belgelerle, bu Tebliğin 45 inci maddesi de
dikkate alınarak kapatılır.
(2)
Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdü,
belgede/izinde belirtilen şartlar da dikkate alınmak suretiyle, dahilde işleme
rejimi hükümleri çerçevesinde eşdeğer eşya ve/veya ithal eşyasından elde edilen
işlem görmüş ürün ile değişmemiş eşyanın ihraç edildiğinin tespiti kaydıyla
kapatılır. Gümrük beyannamesinin belge/izin süresi içerisinde tescil edilmiş
olması bu beyannamenin belge/izin kapsamında değerlendirilebilmesi için yeterli
sayılır. Ancak, belge/izin ihracat taahhüdünün kapatılmasında, belge/izin
süresi içerisinde tescil edilmiş ihracata ilişkin gümrük beyannamesi
kapsamındaki ihracatın gerçekleştirildiğinin tespiti aranır. Aksine bir durumun
tespiti halinde, bu Tebliğin 45 inci maddesi hükmüne göre işlem yapılır.
(11)
İhracat taahhüdü kapatılan dahilde işleme izin belgeleri/dahilde işleme
izinleri Müsteşarlığın (İhracat Genel Müdürlüğü)/Gümrük Müsteşarlığının (Gümrükler
Genel Müdürlüğü) uygun görüşüne istinaden kamu kurum ve kuruluşları ile
ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerince yapılan maddi hatadan dolayı
yeniden açılabilir.”
MADDE 6 – Aynı
Tebliğin “Kapatma işleminin bildirileceği merciler” başlıklı 39 uncu maddesinin
(2) numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2)
İhracatçı birlikleri genel sekreterliklerince, ek-5 ve ek-6’da yer alan ihracat
ve ithalat listeleri ilgili gümrük ve muhafaza başmüdürlüklerine taahhüt
kapatma yazısı ekinde gönderilir. Belge kapsamında yurt içi alım yapılması
halinde, kapatma işlemi ilgili kurum ve kuruluşa da bildirilir.”
MADDE 7 – Aynı
Tebliğin “Yetki” başlıklı 49 uncu maddesinin (2) ve (3) numaralı fıkraları
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“(2)
Müsteşarlık (İhracat Genel Müdürlüğü) dahilde işleme izin belgesinin taahhüt
kapatma müracaatını, taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemlerini geri
almaya yetkilidir. Resen kapatmanın Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten
itibaren 60 (altmış) gün içerisinde ilgili firma tarafından resen kapatmanın
geri alınmasına ilişkin müracaatın yapılmaması halinde, resen kapatma işlemi
geri alınmaz. Taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemleri geri alınan
belge ihracat taahhüdünün kapatılması durumunda; belge kapsamında müeyyide
uygulanmakla birlikte henüz tahsilatı yapılmamış (amme alacağının asli ve/veya
ferilerinin tahsil edilmemiş olması) kısım için ithalat esnasında alınan
teminatlar ilgili gümrük idaresince belge sahibi firmaya iade edilir, ancak
belge kapsamında müeyyide uygulanmış ve daha önce tahsil edilmiş tutarlar (amme
alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmiş olması) taahhüt kapatma
işlemini müteakip ilgili belge sahibi firmaya iade edilmez. İptal veya resen
kapatma işlemleri geri alınan firmaların düzenlenmiş ve düzenlenecek olan
dahilde işleme izin belgelerine (bu firmaların, geri alma işlemi tesis edilen
dahilde işleme izin belgesi ve yan sanayici olarak öngörüldüğü bir başka
firmanın dahilde işleme izin belgesi de dahil) bu belgeler kapsamında geri alma
tarihinden itibaren yapılacak tüm ithalat işlemlerinde geçerli olmak üzere 1
(bir) yıl süreyle indirimli teminat uygulanmaz.
(3)
Dahilde işleme izninin taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemlerini
geri almaya Gümrük Müsteşarlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yetkilidir. Taahhüt
kapatma, iptal veya resen kapatma işlemleri geri alınan izin ihracat
taahhüdünün kapatılması durumunda; izin kapsamında müeyyide uygulanmakla
birlikte henüz tahsilatı yapılmamış (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin
tahsil edilmemiş olması) kısım için ithalat esnasında alınan teminatlar ilgili
gümrük idaresince izin sahibi firmaya iade edilir, ancak izin kapsamında
müeyyide uygulanmış ve daha önce tahsil edilmiş tutarlar (amme alacağının asli
ve/veya ferilerinin tahsil edilmiş olması) taahhüt kapatma işlemini müteakip
ilgili izin sahibi firmaya iade edilmez.”
MADDE 8 – Aynı
Tebliğe aşağıdaki Geçici 12 nci madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 12 – (1) Dünya
genelinde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle, bu maddenin yürürlüğe giriş
tarihinden önce düzenlenmiş ve henüz ihracat taahhüt hesabı kapatılmamış
dahilde işleme izinlerine, izin kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını
teminen;
a)
İzin süresi sona ermiş izinler için, bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden
itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine müracaat edilmesi
kaydıyla,
b)
İzin süresi sona ermemiş izinler için ise, en geç izin süresi sonundan itibaren
1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine müracaat edilmesi kaydıyla,
bu ek
süre müracaatının uygun görüldüğü tarihten itibaren, izin orijinal süresini
aşmamak üzere azami 6 (altı) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir.”
MADDE 9 – Aynı
Tebliğe aşağıdaki Geçici 13 üncü madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 13 – (1) Dünya
genelinde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle, 24/12/2008 tarihinden önce
düzenlenmiş ve belge süresi sona ermekle birlikte ihracat taahhüt hesabı henüz
kapatılmamış dahilde işleme izin belgelerine, Geçici 11 inci madde kapsamında
ek süre imkanından yararlanılmamış olunması ve bu maddenin yürürlüğe giriş
tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde elektronik ortamda düzenlenmiş
dahilde işleme izin belgeleri açısından elektronik ortamda Müsteşarlığa;
elektronik ortamda düzenlenmemiş bulunan dahilde işleme izin belgeleri açısından
ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaat edilmesi kaydıyla, bu
ek süre müracaatının uygun görüldüğü tarihten itibaren, sadece belge
kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen belge orijinal süresini
aşmamak üzere azami 6 (altı) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir.”
MADDE 10 – Aynı
Tebliğe aşağıdaki Geçici 14 üncü madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 14 – (1)
27/1/2005 tarihinden sonra düzenlenmiş ve taahhüt hesabı müeyyideli
kapatılmış/resen kapatılmış dahilde işleme izin belgeleri, 17/1/2005 tarihli ve
2005/8391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Dahilde İşleme Rejimi Kararının 26
ncı maddesi hükümlerinin saklı kalması, bu Tebliğin 46 ncı maddesi kapsamında
herhangi bir inceleme ve/veya soruşturma nedeniyle müeyyide uygulanmamış
olması, müeyyideli kapatılmış/resen kapatılmış belgeler için belge süresi
içerisinde usulüne uygun olarak gerçekleştirilmiş ihracatın tevsik edilmesi ve
bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili
ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaat edilmesi kaydıyla açılır ve
ilgili belgeye taahhüt kapatma/resen kapatma işleminin geri alındığı tarih
itibarıyla sadece belge kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen
azami 3 (üç) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir. Bu ek süre
imkanından yararlanan firmalar, bu Tebliğ kapsamında varsa başka ek süre
hakkından yararlanamaz.”
MADDE 11 – Aynı
Tebliğ eki Ek-1 ekteki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 12 – Aynı
Tebliğ eki Ek-3 ekteki şekilde değiştirilmiştir.
MADDE 13 – Bu Tebliğ
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 14 – Bu Tebliğ
hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.
EK-1
DAHİLDE
İŞLEME İZNİ ALMAK İÇİN
GEREKLİ
BİLGİ VE BELGELER
1 –
Dilekçe (İmza sirkülerinde yer alan yetkililerin adı ve soyadı belirtilerek
imzalanmış)
2 –
Dahilde İşleme İzni Talep Formu (2 nüsha) (İmza sirkülerinde yer alan
yetkililerin adı ve soyadı belirtilerek imzalanmış) (Ek-2)
3 –
Eşyanın bedelsiz gönderilme amacı ve süresini kapsayan gönderici firma ile
alıcı firma arasında varsa imzalanmış sözleşme veya gönderici firma yazısı aslı
ve tercümesi (*)
4 –
İhraç Ürünleri ile İlgili Hammadde Sarfiyat Tablosu (Ek-9) (**)
5 –
İhraç edilen mamulün üretimi ile ilgili Kapasite Raporu (Ticaret ve/veya sanayi
odalarınca tasdikli) (***)
6 –
Yan sanayici kullanılması halinde (İmalatçı-ihracatçı, İhracatçı, Dış Ticaret
Sermaye Şirketi ve Sektörel Dış Ticaret Şirketi için);
a) Yan
sanayici firmaya ait Kapasite Raporu (Ticaret ve/veya sanayi odalarınca
tasdikli) (***)
b) Yan
sanayici firmaya ait İmza Sirküleri (Noter tasdikli)
c) Yan
sanayici ile yapılan protokol (Taraflarca imzalanmış)
7 –
Ticaret Sicil Gazetesi aslı, noter veya ticaret ve/veya sanayi odaları ile
ticaret sicili memurluklarınca tasdikli örneği (Kuruluşa, varsa unvan
değişiklikleri ile mevcut duruma ilişkin Ticaret Sicil Gazetelerinin her biri)
8 –
İmza Sirküleri (Noter tasdikli)
(*) : Tebliğin 14/1-ı bendinde belirtilen işlem
için
(**) : Tebliğin 14/1-b, g ila ı bentlerinde belirtilen işlemler için
(***): Kapasite raporu düzenlenmeyen üretim
faaliyetleri için ilgili kurumdan alınan belge (Aslı veya ilgili kurumca
tasdikli örneği)
NOT :
1 –
Firmanın aynı gümrük idaresindeki önceki dosyasında bulunan süresi geçerli
bilgi ve belgeler tekrar istenmeyebilir.
2 –
Projenin özelliğine göre ek bilgi ve belge istenmesine veya yukarıda belirtilen
bilgi ve belgelerden birinin veya birkaçının istenmemesine Gümrük
Müsteşarlığınca karar verilir.
3 –
Tebliğin 14/1-a bendinde belirtilen işlemler için sadece 2, 7 ve 8 inci
maddelerde belirtilen belgeler aranır.
4 –
Serbest bölge kullanıcısı firmalara ait demirbaşa kayıtlı eşyanın ve yatırım
malları ve ekipmanlarının Tebliğ’in 14/1-d,e bentlerinde belirtilen işlemler
için dahilde işleme izni kapsamında ithal edilmek istenmesi halinde sadece 2, 7
ve 8 inci maddelerde belirtilen belgeler aranır.
EK-3
DAHİLDE
İŞLEME İZİN BELGELERİNİN KAPATILMASI İÇİN
GEREKLİ
BİLGİ VE BELGELER
1 – Dahilde İşleme İzin Belgesinin kağıt
ortamındaki basılı nüshası (Belge sahibi firmanın talebine istinaden ilgili
firmaya gönderilmişse)
2 –
Gümrük Beyannameleri asılları (*)
3 –
Döviz Alım Belgesi aslı (İhracatın özel fatura ile yapılması halinde)
4 –
İhracat Listesi (Ek-5)
5 –
İthalat Listesi (Ek-6)
6 –
Ekspertiz Raporu (Belge süresi içerisinde alınmış, ilgili en az iki mühendis
tarafından imzalanmış ve ilgili birimin yetkilileri tarafından tasdik edilmiş)
(**)
7 –
Telafi Edici Vergi Makbuzu (Gerekli olması halinde)
8 –
A.TR Dolaşım Belgesi (Gerekli olması halinde)
9 –
Menşe İspat Belgeleri (Gerekli olması halinde)
10 –
Tedarikçi Beyanı (Gerekli olması halinde)
11 –
Ön Statü Belgesi (İhracatın serbest bölgeye yapılması halinde)
12 – Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu aslı
(Serbest bölgelerden, Türkiye Gümrük Bölgesi veya başka bir serbest bölge hariç
olmak üzere serbest bölge dışına satış yapılması halinde) (*)
13 –
Serbest bölgeden yapılan ithalata ilişkin gümrük beyannamesi aslı (*) ve bu
ithalatın yapıldığı dahilde işleme izin belgesinin, dahilde işleme izninin veya
yatırım teşvik belgesinin noter tasdikli örneği veya dahilde işleme izni ile
ilgili olarak bu ithalatın ilgili izin kapsamında yapıldığına dair ilgili
gümrük idaresinden alınacak yazı (Serbest bölgelerden yatırım teşvik belgesi
veya bir başka belge/izin kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine ithalat yapılması
halinde)
14 –
Serbest bölge gümrük müdürlüğü ve serbest bölge müdürlüğü tarafından müştereken
düzenlenecek tutanak (Belge kapsamında serbest bölgeye ihracı gerçekleştirilen
işlem görmüş ürünün, bu Tebliğin 28 inci maddesinde belirtildiği şekilde
serbest bölgede kullanılması halinde)
15 –
Yeminli Mali Müşavirlerce onaylı İhracata İlişkin Gümrük Beyannamesi Listesi ve
konuyla ilgili Yeminli Mali Müşavir Raporu (Tecil-terkin sistemi çerçevesindeki
belge kapsamındaki yurt içi alımlarda)
16 –
Telafi Edici Vergi Tablosu (Gerekli olması halinde) (Ek-8)
(*): Taahhüt hesabına sayıldığına dair üzerine
meşruhat düşülmüş ilgili belgenin fotokopisi alındıktan sonra Dahilde İşleme
İzin Belgesi sahibi firmaya iade edilmek üzere
(**): Dahilde İşleme İzin Belgesi özel şartlar
bölümünde yer alması veya gerek görülmesi halinde
NOT: Gerek
görülmesi halinde; Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) ve/veya ilgili
ihracatçı birlikleri genel sekreterliğince, yukarıdaki bilgi ve belgeler
dışında bilgi ve belge istenebilir veya Müsteşarlıkça (İhracat Genel
Müdürlüğü), yukarıda belirtilen bilgi ve belgelerden biri veya birkaçı
istenmeyebilir.
- MAYIS 2009 DÖNEMİNE AİT Ba ve Bs
BİLDİRİMLERİ 27 TEMMUZ 2009 GÜNÜ SAAT 24:00’ E KADAR VERİLEBİLECEKTİR:
Mayıs/2009 dönemine ilişkin olup 06 Temmuz 2009
tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba” ve “Form Bs” bildirimlerinin,
öngörülen sürenin mali tatile rastlaması nedeniyle, 27 Temmuz 2009 günü saat
24.00’e kadar verilebilecektir.
- KISA ÇALIŞMA SÜRESİ ALTI AY
UZATILMIŞTIR:
2 Temmuz 2009 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2009/15129 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 4447
sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 8 inci maddesinde belirtilen esaslar
çerçevesinde; 31/12/2009 tarihine kadar uzatma başvurusunda bulunulması, bir
önceki kısa çalışma uygulamasının sona ermesi, kısa çalışma uygulaması devam
eden ve aynı kişileri kapsayan uzatma talepleri hariç diğer talepler için yeni
bir uygunluk tespiti yapılması koşulu ile kısa çalışma süresinin altı ay daha
uzatılması kararlaştırılmıştır.
- 1 TEMMUZ 2009 TARİHİNDEN
İTİBAREN TİCARİ İŞLERDE UYGULANACAK KANUNİ TEMERRÜT FAİZİ ORANI % 19’a
DÜŞÜRÜLMÜŞTÜR:
3 Temmuz 2009 tarihili Resmi gazetede yayınlanan
“Parasal Sınırlar ve Oranlar Hakkında Genel Tebliğde Değişiklik Yapılması
Hakkında Tebliğ” ile ticari işlerde uygulanacak kanuni temerrüt faizi oranı, 1
Temmuz 2009 tarihinden itibaren % 19’a düşürülmüştür.
- TBMM’DE KABUL EDİLEN 5904 SAYILI
KANUN CUMHURBAŞKANI TARAFINDAN ONAYLANARAK 3 TEMMUZ TARİHLİ RESMİ GAZETEDE
YAYIMLANDI:
Daha
önceki yazılarımızda ele aldığımız, özellikle KOBİ birleşmesine getirdiği
teşviklerle dikkati çeken 5904 sayılı yasa 3 Temmuz tarihli Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. KOBİ birleşmelerine sağlanan teşviklerin,
sadece teşvikten yararlanma amacıyla yapılan ilişkili kişiler arasında yapılan
birleşmelerde geçerli olmayacağı yönünde çok tartışmalı bir hükme sahip olan yasa aynı hüküm
korunarak yayımlanmıştır. Yasa ile getirilen diğer değişiklikler ilerideki
yazılarımızda değerlendirilecektir.
VERGİDE
TARTIŞILAN RİSKLER VE FIRSATLAR
1.
GÜMRÜK
İŞLEMLERİNDE BASİTLEŞTİRİLMİŞ USUL VE ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜ BELGESİ:
Gümrük işlemlerinde basitleştirilmiş usul ve bu
usulden yararlanmak üzere verilen onaylanmış kişi statü belgesi (OKSB), gümrük
sistemimizde birkaç yıldan beri yürürlükte olan ve Gümrük Yönetmeliği’nin 17A
ila 17D, 135 ila 163, 207 ve 650 ila 657 nci maddelerinde düzenlenmiş bir uygulamadır. 30 Haziran 2009 Tarihli
Resmi Gazetede 30 Ağustosta yürürlüğe girecek basitleştirilmiş usule ilişkin
kısmen yeni düzenlemelerin yer aldığı 2 seri nolu Gümrük Genel Tebliği (Basitleştirilmiş
Usul) yayınlanmış olup bu uygulamayı bilmeyenler için tanıtmak, bilenler ve
uygulayanlar için ise yeni düzenlemeleri tanıtmak amacıyla konu aşağıda
anahatları ile özetlenmiştir.
1.1.
Basitleştirilmiş
Usul Kapsamında Sağlanan Kolaylıklar ve
Yararlanacak Statü Sınıfları:
|
BELGE NEVİ
|
SAĞLANAN KOLAYLIKLAR
|
|
A sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü
|
-Eksik beyan usulü
-Kısmi teminat uygulaması
-Onaylanmış ihracatçı yetkisi
-Ertelenmiş kontrol uygulaması
-Götürü teminat yetkisi
|
|
B sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü
|
-Eksik beyan usulü
-Kısmi teminat uygulaması
-Onaylanmış ihracatçı yetkisi
-Ertelenmiş kontrol uygulaması
-Götürü teminat yetkisi
|
|
C sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü
|
-Eksik beyan usulü
-Kısmi teminat uygulaması
-Onaylanmış ihracatçı yetkisi
|
|
A, B ve C SINIFI ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜSÜ İÇİN GEREKLİ GENEL ŞARTLAR
|
A SINIFI ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜSÜ İÇİN GEREKLİ ÖZEL ŞARTLAR
|
B SINIFI ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜSÜ İÇİN GEREKLİ ÖZEL ŞARTLAR
|
C SINIFI ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜSÜ İÇİN GEREKLİ ÖZEL ŞARTLAR
|
|
a) Yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde
onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde
temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar,
anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı
suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma (emniyeti
suistimal), hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma,
hileli (dolanlı) iflas, yalan tanıklık (yalan yere şahadet), suç uydurma (suç
tasnii) ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat
karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından
mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa; vergi
kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 213 sayılı Vergi
Usul Kanununa; mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, mülga
4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele
Kanunu, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla
Mücadele Kanunu ile 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna
muhalefetten kesinleşmiş cezası bulunmaması,
b)
Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde,
on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde vergi kaybına
neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında 234 ila 238 inci
maddeler uyarınca 241 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük
cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla
olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin
gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde birini aşmaması,
c)
Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde,
on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde
vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında 234 ila
238 inci maddeler uyarınca 241 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük
cezasının yirmi beş katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı ve
yine aynı tutardaki usulsüzlük cezasının yüz katını aşan 3065 sayılı Katma
Değer Vergisi Kanununun 51 inci maddesi ve
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca
düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamlarının, ikiden fazla olmak koşuluyla,
her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam
sayısının binde üçünü aşmaması,
ç)
Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde,
on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde gümrük mevzuatı
ihlali nedeniyle haklarında 239, 240 ve 241 inci maddeler uyarınca aynı 241
inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan
tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, ondan fazla olmak
koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük
beyannamesi toplam sayısının yüzde ikisini aşmaması,
d)
Gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu bulunmaması,
e)
Vergi mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi borcu bulunmaması,
f)
İlgili mevzuat uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunmaması,
g)
İhracatçılar için, bağlı bulunulan ihracatçı birliği kayıtlarına göre, Türkiye
İhracatçılar Meclisi veya ihracatçı birliklerince ilgili mevzuatı
çerçevesinde performans ve güvenilirliğinin onaylanmış olması,
ğ)
Dış ticaret sermaye şirketleri, grup ihracatçıları, grup ithalatçıları, Ar-Ge
merkezi belgesine sahip kişiler ile bakım onarım faaliyeti yürüten ticari
hava taşımacılığı şirketleri hariç imalatçı olması,
h)
Başvuru yılından önceki iki yıl esas alınmak suretiyle, mali yapısının
yeminli mali müşavir tarafından incelenerek, Müsteşarlıkça belirlenecek
formata uygun olarak düzenlenecek raporla olumlu görüşle sonuca bağlanmış
olması,
Grup
ihracatçıları veya grup ithalatçıları tarafından yapılan başvurularda, dış
ticaret işlemlerinde adlarına aracılık yapıldığı bildirilen grup imalatçıları
tarafından birinci fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinde sayılan koşulların
sağlanması gerekir.
|
a) Dış ticaret performansına ilişkin olarak
aşağıdaki koşullardan en az birinin sağlanması:
1)
Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde,
on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem
içerisinde asgari yirmi beş milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat
yapılmış olması,
2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden
geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak
üzere, herhangi bir dönem içerisinde gerçekleştirilen ithalat ve fiili
ihracat toplamının asgari yüz milyon ABD doları tutarında olması.
b)
Başvuru tarihinden geriye dönük bir ay içinde en az iki yüz elli işçi
istihdam ediyor olması.
|
a) Dış ticaret performansına ilişkin olarak
aşağıdaki koşullardan en az birinin sağlanması:
1)
Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde,
on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem
içerisinde asgari beş milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat
yapılmış olması,
2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden
geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak
üzere, herhangi bir dönem içerisinde gerçekleştirilen ithalat ve fiili
ihracat toplamının asgari yirmi milyon ABD doları tutarında olması.
b)
Başvuru tarihinden geriye dönük bir ay içinde en az yüz işçi istihdam
ediyor olması.
|
a)
Dış ticaret performansına ilişkin olarak aşağıdaki koşullardan en az birinin
sağlanması:
1)
Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde,
on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem
içerisinde asgari iki milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat
yapılmış olması,
2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden
geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak
üzere, herhangi bir dönem içerisinde gerçekleştirilen ithalat ve fiili
ihracat toplamının asgari sekiz milyon ABD doları tutarında olması,
3) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden
geriye dönük iki yıl içerisinde asgari yirmi beş milyon ABD doları tutarında
sabit sermaye yatırımı yapmış olması.
b) Başvuru tarihinden geriye dönük bir ay içinde en
az otuz işçi istihdam ediyor olması.
|
Onaylanmış ihracatçı yetkisi, basitleştirilmiş işlem
kapsamında A.TR düzenleme ve vize etme yetkisini ifade etmektedir.
Eksik beyan usulü, ertelenmiş kontrol, kısmi
teminat, götürü teminat uygulamaları ve onaylanmış ihracatçı yetkisinden sadece
BİLGE sistemi bulunan gümrük müdürlüklerinde faydalanılabilir.
1.2.
Statü
Belgesi Kapsamında Yararlanılacak Usul, Uygulama ve Yetkiler
1.2.1.
Eksik
Beyan Usulü:
Eksik beyan usulünde, aşağıda sayılan belgelerin bir
ya da daha fazlası beyannameye eklenmeksizin beyanda bulunulabilir:
-Orijinal fatura,
-A.TR dolaşım belgesi,
-Menşe ispat belgeleri,
-Ödeme şekli gereği ibrazı gereken navlun makbuzu ve
sigorta poliçesi,
-İşlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşıma
sokulması halinde ibrazı gereken işlenmiş tarım ürünleri analiz sonuç raporu.
Bu belgelerden bir veya daha fazlası beyannameye
eklenmeksizin beyanda bulunulması durumunda bu belgelerin, eksik belgeyle beyan
edilmek istenen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin tescil tarihinden itibaren
bir ay içinde gümrük beyannamesinin tescil edildiği gümrük müdürlüğüne ibraz
edilir.
1.2.2.
Kısmi
Teminat Uygulaması
Gümrük antrepo, gümrük kontrolü altında işleme ve
geçici ithalat rejimlerine tabi tutulan eşya için teminat alınması öngörülen
durumlarda, statü belgesi sahibi kişilerden, talep etmeleri halinde, ithalat
vergilerinin yüzde onu oranında teminat alınır.
Dahilde işleme ve hariçte işleme rejimleri ile
ilgili usul ve esaslar hakkında çıkarılan bakanlar kurulu kararları ile
belirlenmiş teminat uygulamaları hükümleri saklıdır.
1.2.3.
Götürü
Teminat Uygulaması
Götürü teminat uygulaması, eşyanın gümrük vergileri
ve sair vergilerinin teminata bağlanmasını gerektiren durumlarda, bu
uygulamadan yararlanacak kişi için belirlenmiş tutardaki teminatın, her işlem için
ayrı ayrı teminat verilmeksizin, teminata bağlanması gereken tutardan bağımsız
olarak ve herhangi bir düşüm yapılmaksızın bir yıl süreyle kullanılabilmesini
ifade eder.
Götürü teminat uygulamasının kapsamı statü belgesi
sahibinin talebine bağlı olarak Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun eki (I) sayılı
listenin (A) cetvelinde yer alan eşyanın ithalinde ödenecek özel tüketim
vergisini de kapsayabilir.
Teminat olarak bankalar tarafından verilen süresiz
teminat mektupları kabul olunur.
Verilmesi gereken teminat tutarı, başvurudan
itibaren geriye dönük bir yıl içerisinde gerçekleştirilen gümrük işlemlerine
ilişkin olarak teminata konu olan gümrük vergileri ve sair vergilerin toplam
kıymetinin %10’u olarak belirlenir.
Götürü teminat yetkisinin geçerlilik süresi bir
yıldır. Götürü teminat yetkisini haiz statü belgesi sahibince, götürü teminat
yetkisinin güncellenmesi için geçerlilik süresinin bitiminden önceki bir ay
içinde başvuruda bulunulur.
1.2.4.
Ertelenmiş
Kontrol Uygulaması
Ertelenmiş kontrol, belge kontrolü ve gerekli
görülmesi durumunda fiziki muayenenin eşyanın tesliminden sonra yapılmasını
ifade eder.
BİLGE sistemi tarafından risk kriterlerine göre
yapılacak değerlendirme sonucunda, ertelenmiş kontrole tabi tutulması öngörülen
beyannamelerde muayene türü mavi hat olarak belirlenir ve eşyanın tesliminden
sonra yapılacak belge kontrolü için bir muayene memuru atanır.
Gümrük muayene memurunca yapılan inceleme sırasında
beyanname ve ekli belgeler arasında ciddi bir farklılık görülerek eşyanın
bulunduğu depo, fabrika veya işletmeye gidilerek fiziki muayene yapılması
gerektiğine karar verilmesi halinde bir gümrük muayene memuru görevlendirilir.
Bu işlemler ertelenmiş kontrole tabi tutulan gümrük
beyannamesinin tescil tarihinden itibaren en geç beş iş günü içinde tamamlanır.
1.2.5.
Onaylanmış
İhracatçı Yetkisi
Onaylanmış ihracatçı yetkisi, A.TR dolaşım
belgesinin Müsteşarlıkça yetki verilen kişi ve kuruluş tarafından onaylanma ve
vize işlemi için gümrük idarelerine ibraz edilme zorunluluğu olmadan
düzenlenebilmesini ifade eder.
Başvuru yılından bir önceki takvim yılı içerisinde
veya başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük bir yıl
içerisinde en az yüz adet A.TR dolaşım belgesi düzenleyip vize işlemlerini
tamamlamış olan ve yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle, A.TR dolaşım
belgelerinin dönemsel kontrolüne veya onaylanmasına ilişkin olarak, sözleşme
yapmış olan statü belgesi sahiplerine onaylanmış ihracatçı yetkisi verilir
1.3.
Statü
Belgesinin ve Statü Belgesi Kapsamında Yer Alan Hak ve Yetkilerin Askıya
Alınması, Geri Alınması ve İptali
Statü belgesinin geçerlilik süresi içinde gümrük
işlemlerinden veya gümrük cezalarından doğan herhangi bir kamu alacağının,
süresi içinde ödemediğinin tespit edilmesi durumunda statü belgesi, kesinleşmiş
gümrük vergisi ve/veya ceza borcu ödenene kadar askıya alınır.
Statü belgesinin düzenlenme tarihini takip eden on
iki aylık dönem içinde Gümrük Yönetmeliği’nin 17B maddesinin birinci fıkrasının
(b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen genel koşullardan herhangi birinin veya
belgenin geçerlilik süresi içinde aynı fıkranın diğer bentlerinde belirtilen
genel koşullardan herhangi birinin ortadan kalktığının öğrenilmesi ya da belge
sahibince talep edilmesi halinde statü belgesi, söz konusu belgeyi düzenleyen
gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce, geri alınır.
Yanlış veya eksik bilgilere veya sahte belgelere
dayanılarak verildiği anlaşılan statü belgesi, söz konusu belgeyi düzenleyen
gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce iptal edilir.
