MALİ GÜNDEM (13.07.2009)

      MEVZUATTA GEÇEN HAFTA

1. HENÜZ İHRACAT TAAHHÜT HESABI KAPATILMAMIŞ DAHİLDE İŞLEME İZİNLERİNİN KAPATILMASI İÇİN BELGENİN DÜZENLENME TARİHİNE GÖRE EK SÜRELER VERİLMİŞTİR:

01 Temmuz 2009 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2009/6 sayılı Dahilde İşleme Tebliği ile; dahilde işleme izni verilecek bazı haller, müracaatta gerekli olan belgeler, kapatma müracaatlarına ilişkin usulleri henüz ihracat taahhüt hesabı kapatılmamış dahilde işleme izinlerine, izin kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanması için belgenin düzenlenme tarihine göre ek süreler verilmesi konularında bazı düzenlemeler yapılmıştır. Ekte sözkonusu Tebliğin metni yer almaktadır.

Dış Ticaret Müsteşarlığından: 

DAHİLDE İŞLEME REJİMİ TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK

YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ

(İHRACAT: 2009/6)

MADDE 1 – 20/12/2006 tarihli ve 26382 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İhracat 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliğinin “Dahilde işleme izni verilecek haller” başlıklı 14 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasının (a), (f) ve (ı) bentleri aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“a) Elyaf, iplik, ham ve mamul mensucat (astar dahil) gibi temel tekstil hammaddeleri ile tekstil ve deri kimyasal maddeleri dışında kalan yardımcı maddelerin (tela, etiket, düğme, fermuar, çıtçıt, rivet, askı, kuşgözü, şerit, kordela, lastik vb.) her bir 8 (sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu itibarıyla bir takvim yılı için 200.000 ABD Dolarına kadar yapılacak ithalatını müteakip, ihraç ürünlerinin elde edilmesinde kullanılması,

f)  Eşyanın baskı işlemine tabi tutulması, asorti edilmesi, etiketlenmesi, ambalajlanması, temizlenmesi, elenmesi, fiziksel boyutunun değiştirilmesi, kavrulması veya kabuğundan ayrılması, asorti bağırsağın tüplenmesi,

ı) Bedelsiz olarak ithal edilen eşyanın işleme faaliyetine tabi tutulması (Tarım ürünlerindeki bedelsiz ithalat, Savunma Sanayi Projeleri kapsamında bedelsiz ithalat ile tekstil ve konfeksiyon ürünlerinde her bir 8 (sekiz)’li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonunda yer alan eşya için bir takvim yılı itibarıyla 200.000 ABD Dolarını aşan bedelsiz ithalat hariç olmak üzere).”

MADDE 2 – Aynı Tebliğin “Ek süre müracaatı” başlıklı 21 inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“ç) Bu Tebliğin 22 nci maddesinin (5) numaralı fıkrası hükmüne istinaden proje süresine ilişkin dahilde işleme iznine ek süre almak için Gümrük Müsteşarlığınca belirlenen uygulama esasları çerçevesinde, izne ilişkin beyanname aslı, gerçekleştirilen ihracata ilişkin liste ve bu listede yer alan gümrük beyannamelerinin iznin ihracat taahhüdünün kapatılmasında kullanılacağına ve bu bilgilerin doğruluğuna dair taahhütname ile birlikte en geç izin süresi sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine,”

MADDE 3 – Aynı Tebliğin “Haklı sebep hallerine ilişkin müracaat” başlıklı 23 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“b) Dahilde işleme izni ile ilgili olarak, Gümrük Müsteşarlığınca belirlenen uygulama esasları çerçevesinde, izne ilişkin gümrük beyannamesi aslı ve haklı sebebe ilişkin tevsik edici bilgi ve belgelerle birlikte en geç izin süresi sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine,”

            MADDE 4 – Aynı Tebliğin “Mücbir sebep ile fevkalade hallerin değerlendirilmesi” başlıklı 27 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

         “a) Belge/izin kapsamında ithal edilen eşyanın yerine konulamayacak şekilde telef veya kaybı durumunda, bu telef veya kayba dair delil tespiti işlemi talep olunan mahkemece, diğer taraflarla birlikte belge için Müsteşarlığa ve yine gümrük yükümlülüğü açısından ilgili gümrük idaresine; izin için ise ilgili gümrük idaresine tebligat yapılması ertesinde, mevcut duruma ilişkin mahkeme tarafından yapılan delil tespitinin tevsik edilmesi halinde,

         1) Bu ithalata tekabül eden ihracatın gerçekleştirilmesi aranmaksızın ihracat taahhüdü kapatılır ve ithalata ilişkin teminat iade edilir veya,

         2) İhracat taahhüdünün tamamlanması için telef olan veya kaybolan miktar kadar yeni ithalata izin verilir.”

            MADDE 5 – Aynı Tebliğin “Kapatma müracaatının değerlendirilmesi” başlıklı 38 inci maddesinin (1), (2) ve (11) numaralı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

         “(1) Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdünün kapatılmasına ilişkin yapılan müracaatta, eksik bilgi ve belge gönderildiğinin tespiti halinde, bu eksiklik 1 (bir) ay içerisinde tamamlanmak üzere ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliği/gümrük idaresi tarafından firmaya bildirilir. Bu süre içerisinde eksik bilgi ve belgelerin tamamlanmaması durumunda, ihracat taahhüdü mevcut bilgi ve belgelerle, bu Tebliğin 45 inci maddesi de dikkate alınarak kapatılır.

         (2) Dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni ihracat taahhüdü, belgede/izinde belirtilen şartlar da dikkate alınmak suretiyle, dahilde işleme rejimi hükümleri çerçevesinde eşdeğer eşya ve/veya ithal eşyasından elde edilen işlem görmüş ürün ile değişmemiş eşyanın ihraç edildiğinin tespiti kaydıyla kapatılır. Gümrük beyannamesinin belge/izin süresi içerisinde tescil edilmiş olması bu beyannamenin belge/izin kapsamında değerlendirilebilmesi için yeterli sayılır. Ancak, belge/izin ihracat taahhüdünün kapatılmasında, belge/izin süresi içerisinde tescil edilmiş ihracata ilişkin gümrük beyannamesi kapsamındaki ihracatın gerçekleştirildiğinin tespiti aranır. Aksine bir durumun tespiti halinde, bu Tebliğin 45 inci maddesi hükmüne göre işlem yapılır.

         (11) İhracat taahhüdü kapatılan dahilde işleme izin belgeleri/dahilde işleme izinleri Müsteşarlığın (İhracat Genel Müdürlüğü)/Gümrük Müsteşarlığının (Gümrükler Genel Müdürlüğü) uygun görüşüne istinaden kamu kurum ve kuruluşları ile ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerince yapılan maddi hatadan dolayı yeniden açılabilir.”

            MADDE 6 – Aynı Tebliğin “Kapatma işleminin bildirileceği merciler” başlıklı 39 uncu maddesinin (2) numaralı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

         “(2) İhracatçı birlikleri genel sekreterliklerince, ek-5 ve ek-6’da yer alan ihracat ve ithalat listeleri ilgili gümrük ve muhafaza başmüdürlüklerine taahhüt kapatma yazısı ekinde gönderilir. Belge kapsamında yurt içi alım yapılması halinde, kapatma işlemi ilgili kurum ve kuruluşa da bildirilir.”

            MADDE 7 – Aynı Tebliğin “Yetki” başlıklı 49 uncu maddesinin (2) ve (3) numaralı fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

         “(2) Müsteşarlık (İhracat Genel Müdürlüğü) dahilde işleme izin belgesinin taahhüt kapatma müracaatını, taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemlerini geri almaya yetkilidir. Resen kapatmanın Resmî Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 60 (altmış) gün içerisinde ilgili firma tarafından resen kapatmanın geri alınmasına ilişkin müracaatın yapılmaması halinde, resen kapatma işlemi geri alınmaz. Taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemleri geri alınan belge ihracat taahhüdünün kapatılması durumunda; belge kapsamında müeyyide uygulanmakla birlikte henüz tahsilatı yapılmamış (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmemiş olması) kısım için ithalat esnasında alınan teminatlar ilgili gümrük idaresince belge sahibi firmaya iade edilir, ancak belge kapsamında müeyyide uygulanmış ve daha önce tahsil edilmiş tutarlar (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmiş olması) taahhüt kapatma işlemini müteakip ilgili belge sahibi firmaya iade edilmez. İptal veya resen kapatma işlemleri geri alınan firmaların düzenlenmiş ve düzenlenecek olan dahilde işleme izin belgelerine (bu firmaların, geri alma işlemi tesis edilen dahilde işleme izin belgesi ve yan sanayici olarak öngörüldüğü bir başka firmanın dahilde işleme izin belgesi de dahil) bu belgeler kapsamında geri alma tarihinden itibaren yapılacak tüm ithalat işlemlerinde geçerli olmak üzere 1 (bir) yıl süreyle indirimli teminat uygulanmaz.

         (3) Dahilde işleme izninin taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemlerini geri almaya Gümrük Müsteşarlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü) yetkilidir. Taahhüt kapatma, iptal veya resen kapatma işlemleri geri alınan izin ihracat taahhüdünün kapatılması durumunda; izin kapsamında müeyyide uygulanmakla birlikte henüz tahsilatı yapılmamış (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmemiş olması) kısım için ithalat esnasında alınan teminatlar ilgili gümrük idaresince izin sahibi firmaya iade edilir, ancak izin kapsamında müeyyide uygulanmış ve daha önce tahsil edilmiş tutarlar (amme alacağının asli ve/veya ferilerinin tahsil edilmiş olması) taahhüt kapatma işlemini müteakip ilgili izin sahibi firmaya iade edilmez.”

            MADDE 8 – Aynı Tebliğe aşağıdaki Geçici 12 nci madde eklenmiştir.

            “GEÇİCİ MADDE 12 – (1) Dünya genelinde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle, bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden önce düzenlenmiş ve henüz ihracat taahhüt hesabı kapatılmamış dahilde işleme izinlerine, izin kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen;

         a) İzin süresi sona ermiş izinler için, bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine müracaat edilmesi kaydıyla,

         b) İzin süresi sona ermemiş izinler için ise, en geç izin süresi sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili gümrük idaresine müracaat edilmesi kaydıyla,

         bu ek süre müracaatının uygun görüldüğü tarihten itibaren, izin orijinal süresini aşmamak üzere azami 6 (altı) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir.”

            MADDE 9 – Aynı Tebliğe aşağıdaki Geçici 13 üncü madde eklenmiştir.

            “GEÇİCİ MADDE 13 – (1) Dünya genelinde yaşanan ekonomik kriz nedeniyle, 24/12/2008 tarihinden önce düzenlenmiş ve belge süresi sona ermekle birlikte ihracat taahhüt hesabı henüz kapatılmamış dahilde işleme izin belgelerine, Geçici 11 inci madde kapsamında ek süre imkanından yararlanılmamış olunması ve bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde elektronik ortamda düzenlenmiş dahilde işleme izin belgeleri açısından elektronik ortamda Müsteşarlığa; elektronik ortamda düzenlenmemiş bulunan dahilde işleme izin belgeleri açısından ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaat edilmesi kaydıyla, bu ek süre müracaatının uygun görüldüğü tarihten itibaren, sadece belge kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen belge orijinal süresini aşmamak üzere azami 6 (altı) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir.”

            MADDE 10 – Aynı Tebliğe aşağıdaki Geçici 14 üncü madde eklenmiştir.

            “GEÇİCİ MADDE 14 – (1) 27/1/2005 tarihinden sonra düzenlenmiş ve taahhüt hesabı müeyyideli kapatılmış/resen kapatılmış dahilde işleme izin belgeleri, 17/1/2005 tarihli ve 2005/8391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Dahilde İşleme Rejimi Kararının 26 ncı maddesi hükümlerinin saklı kalması, bu Tebliğin 46 ncı maddesi kapsamında herhangi bir inceleme ve/veya soruşturma nedeniyle müeyyide uygulanmamış olması, müeyyideli kapatılmış/resen kapatılmış belgeler için belge süresi içerisinde usulüne uygun olarak gerçekleştirilmiş ihracatın tevsik edilmesi ve bu maddenin yürürlüğe giriş tarihinden itibaren 1 (bir) ay içerisinde ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaat edilmesi kaydıyla açılır ve ilgili belgeye taahhüt kapatma/resen kapatma işleminin geri alındığı tarih itibarıyla sadece belge kapsamındaki eksik ihracatın tamamlanmasını teminen azami 3 (üç) aya kadar haklı sebebe ilişkin ek süre verilir. Bu ek süre imkanından yararlanan firmalar, bu Tebliğ kapsamında varsa başka ek süre hakkından yararlanamaz.”

            MADDE 11 – Aynı Tebliğ eki Ek-1 ekteki şekilde değiştirilmiştir.

            MADDE 12 – Aynı Tebliğ eki Ek-3 ekteki şekilde değiştirilmiştir.

            MADDE 13 – Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

            MADDE 14 – Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan yürütür.

EK-1

DAHİLDE İŞLEME İZNİ ALMAK İÇİN

GEREKLİ BİLGİ VE BELGELER

         1 – Dilekçe (İmza sirkülerinde yer alan yetkililerin adı ve soyadı belirtilerek imzalanmış)

         2 – Dahilde İşleme İzni Talep Formu (2 nüsha) (İmza sirkülerinde yer alan yetkililerin adı ve soyadı belirtilerek imzalanmış) (Ek-2)

         3 – Eşyanın bedelsiz gönderilme amacı ve süresini kapsayan gönderici firma ile alıcı firma arasında varsa imzalanmış sözleşme veya gönderici firma yazısı aslı ve tercümesi (*)

         4 – İhraç Ürünleri ile İlgili Hammadde Sarfiyat Tablosu (Ek-9) (**)

         5 – İhraç edilen mamulün üretimi ile ilgili Kapasite Raporu (Ticaret ve/veya sanayi odalarınca tasdikli) (***)

         6 – Yan sanayici kullanılması halinde (İmalatçı-ihracatçı, İhracatçı, Dış Ticaret Sermaye Şirketi ve Sektörel Dış Ticaret Şirketi için);

         a) Yan sanayici firmaya ait Kapasite Raporu (Ticaret ve/veya sanayi odalarınca tasdikli) (***)

         b) Yan sanayici firmaya ait İmza Sirküleri (Noter tasdikli)

         c) Yan sanayici ile yapılan protokol (Taraflarca imzalanmış)

         7 – Ticaret Sicil Gazetesi aslı, noter veya ticaret ve/veya sanayi odaları ile ticaret sicili memurluklarınca tasdikli örneği (Kuruluşa, varsa unvan değişiklikleri ile mevcut duruma ilişkin Ticaret Sicil Gazetelerinin her biri)

         8 – İmza Sirküleri (Noter tasdikli) 

(*) : Tebliğin 14/1-ı bendinde belirtilen işlem için  

(**) : Tebliğin 14/1-b,  g ila ı bentlerinde belirtilen işlemler için

(***): Kapasite raporu düzenlenmeyen üretim faaliyetleri için ilgili kurumdan alınan belge (Aslı veya ilgili kurumca tasdikli örneği) 

            NOT :

         1 – Firmanın aynı gümrük idaresindeki önceki dosyasında bulunan süresi geçerli bilgi ve belgeler tekrar istenmeyebilir.

         2 – Projenin özelliğine göre ek bilgi ve belge istenmesine veya yukarıda belirtilen bilgi ve belgelerden birinin veya birkaçının istenmemesine Gümrük Müsteşarlığınca karar verilir.

         3 – Tebliğin 14/1-a bendinde belirtilen işlemler için sadece 2, 7 ve 8 inci maddelerde belirtilen belgeler aranır.

         4 – Serbest bölge kullanıcısı firmalara ait demirbaşa kayıtlı eşyanın ve yatırım malları ve ekipmanlarının Tebliğ’in 14/1-d,e bentlerinde belirtilen işlemler için dahilde işleme izni kapsamında ithal edilmek istenmesi halinde sadece 2, 7 ve 8 inci maddelerde belirtilen belgeler aranır.

EK-3

DAHİLDE İŞLEME İZİN BELGELERİNİN KAPATILMASI İÇİN

GEREKLİ BİLGİ VE BELGELER

        

         1 – Dahilde İşleme İzin Belgesinin kağıt ortamındaki basılı nüshası (Belge sahibi firmanın talebine istinaden ilgili firmaya gönderilmişse)

         2 – Gümrük Beyannameleri asılları (*)

         3 – Döviz Alım Belgesi aslı (İhracatın özel fatura ile yapılması halinde)

         4 – İhracat Listesi (Ek-5)

         5 – İthalat Listesi (Ek-6)

         6 – Ekspertiz Raporu (Belge süresi içerisinde alınmış, ilgili en az iki mühendis tarafından imzalanmış ve ilgili birimin yetkilileri tarafından tasdik edilmiş) (**)

         7 – Telafi Edici Vergi Makbuzu (Gerekli olması halinde)

         8 – A.TR Dolaşım Belgesi (Gerekli olması halinde)

         9 – Menşe İspat Belgeleri (Gerekli olması halinde)

         10 – Tedarikçi Beyanı (Gerekli olması halinde)

         11 – Ön Statü Belgesi (İhracatın serbest bölgeye yapılması halinde)

         12  – Serbest Bölge Bilgi İşlem Formu aslı (Serbest bölgelerden, Türkiye Gümrük Bölgesi veya başka bir serbest bölge hariç olmak üzere serbest bölge dışına satış yapılması halinde) (*)

         13 – Serbest bölgeden yapılan ithalata ilişkin gümrük beyannamesi aslı (*) ve bu ithalatın yapıldığı dahilde işleme izin belgesinin, dahilde işleme izninin veya yatırım teşvik belgesinin noter tasdikli örneği veya dahilde işleme izni ile ilgili olarak bu ithalatın ilgili izin kapsamında yapıldığına dair ilgili gümrük idaresinden alınacak yazı (Serbest bölgelerden yatırım teşvik belgesi veya bir başka belge/izin kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine ithalat yapılması halinde)

         14 – Serbest bölge gümrük müdürlüğü ve serbest bölge müdürlüğü tarafından müştereken düzenlenecek tutanak (Belge kapsamında serbest bölgeye ihracı gerçekleştirilen işlem görmüş ürünün, bu Tebliğin 28 inci maddesinde belirtildiği şekilde serbest bölgede kullanılması halinde)

         15 – Yeminli Mali Müşavirlerce onaylı İhracata İlişkin Gümrük Beyannamesi Listesi ve konuyla ilgili Yeminli Mali Müşavir Raporu (Tecil-terkin sistemi çerçevesindeki belge kapsamındaki yurt içi alımlarda)

         16 – Telafi Edici Vergi Tablosu (Gerekli olması halinde) (Ek-8)

(*): Taahhüt hesabına sayıldığına dair üzerine meşruhat düşülmüş ilgili belgenin fotokopisi alındıktan sonra Dahilde İşleme İzin Belgesi sahibi firmaya iade edilmek üzere

(**): Dahilde İşleme İzin Belgesi özel şartlar bölümünde yer alması veya gerek görülmesi halinde

            NOT: Gerek görülmesi halinde; Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) ve/veya ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliğince, yukarıdaki bilgi ve belgeler dışında bilgi ve belge istenebilir veya Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü), yukarıda belirtilen bilgi ve belgelerden biri veya birkaçı istenmeyebilir.

2. MAYIS 2009 DÖNEMİNE AİT Ba ve Bs BİLDİRİMLERİ 27 TEMMUZ 2009 GÜNÜ SAAT 24:00’ E KADAR VERİLEBİLECEKTİR:

Mayıs/2009 dönemine ilişkin olup 06 Temmuz 2009 tarihine kadar verilmesi gereken “Form Ba” ve “Form Bs” bildirimlerinin, öngörülen sürenin mali tatile rastlaması nedeniyle, 27 Temmuz 2009 günü saat 24.00’e kadar verilebilecektir.

3. KISA ÇALIŞMA SÜRESİ ALTI AY UZATILMIŞTIR:

2 Temmuz 2009 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2009/15129 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 8 inci maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde; 31/12/2009 tarihine kadar uzatma başvurusunda bulunulması, bir önceki kısa çalışma uygulamasının sona ermesi, kısa çalışma uygulaması devam eden ve aynı kişileri kapsayan uzatma talepleri hariç diğer talepler için yeni bir uygunluk tespiti yapılması koşulu ile kısa çalışma süresinin altı ay daha uzatılması kararlaştırılmıştır.

        

4. 1 TEMMUZ 2009 TARİHİNDEN İTİBAREN TİCARİ İŞLERDE UYGULANACAK KANUNİ TEMERRÜT FAİZİ ORANI % 19’a DÜŞÜRÜLMÜŞTÜR:

3 Temmuz 2009 tarihili Resmi gazetede yayınlanan “Parasal Sınırlar ve Oranlar Hakkında Genel Tebliğde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ” ile ticari işlerde uygulanacak kanuni temerrüt faizi oranı, 1 Temmuz 2009 tarihinden itibaren % 19’a düşürülmüştür. 

5. TBMM’DE KABUL EDİLEN 5904 SAYILI KANUN CUMHURBAŞKANI TARAFINDAN ONAYLANARAK 3 TEMMUZ TARİHLİ RESMİ GAZETEDE YAYIMLANDI:

Daha önceki yazılarımızda ele aldığımız, özellikle KOBİ birleşmesine getirdiği teşviklerle dikkati çeken 5904 sayılı yasa 3 Temmuz tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. KOBİ birleşmelerine sağlanan teşviklerin, sadece teşvikten yararlanma amacıyla yapılan ilişkili kişiler arasında yapılan birleşmelerde geçerli olmayacağı yönünde çok tartışmalı  bir hükme sahip olan yasa aynı hüküm korunarak yayımlanmıştır. Yasa ile getirilen diğer değişiklikler ilerideki yazılarımızda değerlendirilecektir.

VERGİDE TARTIŞILAN RİSKLER VE FIRSATLAR

1.   GÜMRÜK İŞLEMLERİNDE BASİTLEŞTİRİLMİŞ USUL VE ONAYLANMIŞ KİŞİ STATÜ BELGESİ:

Gümrük işlemlerinde basitleştirilmiş usul ve bu usulden yararlanmak üzere verilen onaylanmış kişi statü belgesi (OKSB), gümrük sistemimizde birkaç yıldan beri yürürlükte olan ve Gümrük Yönetmeliği’nin 17A ila 17D, 135 ila 163, 207 ve 650 ila 657 nci maddelerinde düzenlenmiş  bir uygulamadır. 30 Haziran 2009 Tarihli Resmi Gazetede 30 Ağustosta yürürlüğe girecek basitleştirilmiş usule ilişkin kısmen yeni düzenlemelerin yer aldığı 2 seri nolu Gümrük Genel Tebliği (Basitleştirilmiş Usul) yayınlanmış olup bu uygulamayı bilmeyenler için tanıtmak, bilenler ve uygulayanlar için ise yeni düzenlemeleri tanıtmak amacıyla konu aşağıda anahatları ile özetlenmiştir.

1.1.      Basitleştirilmiş Usul Kapsamında Sağlanan Kolaylıklar ve  Yararlanacak Statü Sınıfları:

BELGE NEVİ	SAĞLANAN KOLAYLIKLAR
A sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü	-Eksik beyan usulü -Kısmi teminat uygulaması -Onaylanmış ihracatçı yetkisi -Ertelenmiş kontrol uygulaması -Götürü teminat yetkisi
B sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü	-Eksik beyan usulü -Kısmi teminat uygulaması -Onaylanmış ihracatçı yetkisi -Ertelenmiş kontrol uygulaması -Götürü teminat yetkisi
C sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsü	-Eksik beyan usulü -Kısmi teminat uygulaması -Onaylanmış ihracatçı yetkisi

A, B ve C SINIFI ONAYLANMIŞ KİŞİ  STATÜSÜ İÇİN GEREKLİ GENEL ŞARTLAR	A SINIFI ONAYLANMIŞ KİŞİ  STATÜSÜ İÇİN GEREKLİ ÖZEL ŞARTLAR	B SINIFI ONAYLANMIŞ KİŞİ  STATÜSÜ İÇİN GEREKLİ ÖZEL ŞARTLAR	C SINIFI ONAYLANMIŞ KİŞİ  STATÜSÜ İÇİN GEREKLİ ÖZEL ŞARTLAR
a) Yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde onundan fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlarının; devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, güveni kötüye kullanma (emniyeti suistimal), hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, hileli (dolanlı) iflas, yalan tanıklık (yalan yere şahadet), suç uydurma (suç tasnii) ve iftira suçları ile ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından mülga 765 sayılı Türk Ceza Kanunu ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanununa; vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından 213 sayılı Vergi Usul Kanununa; mülga 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun, mülga 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna muhalefetten kesinleşmiş cezası bulunmaması,          b) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere,  her bir dönem içerisinde vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında 234 ila 238 inci maddeler uyarınca 241 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, beşten fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde birini aşmaması,          c) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, her bir dönem içerisinde vergi kaybına neden olan gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle, haklarında 234 ila 238 inci maddeler uyarınca 241 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasının yirmi beş katını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı sayısı ve yine aynı tutardaki usulsüzlük cezasının yüz katını aşan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 51 inci maddesi ve  4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 16 ncı maddesi uyarınca düzenlenmiş ceza kararı sayısı toplamlarının, ikiden fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının binde üçünü aşmaması,          ç) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere,  her bir dönem içerisinde gümrük mevzuatı ihlali nedeniyle haklarında 239, 240 ve 241 inci maddeler uyarınca aynı 241 inci maddenin birinci fıkrasında öngörülen usulsüzlük cezasını aşan tutarda düzenlenmiş ceza kararı toplam sayısının, ondan fazla olmak koşuluyla, her bir dönemde işlem gören ithalat ve ihracata ilişkin gümrük beyannamesi toplam sayısının yüzde ikisini aşmaması,          d) Gümrük mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi ve ceza borcu bulunmaması,          e) Vergi mevzuatı uyarınca kesinleşmiş vergi borcu bulunmaması,          f) İlgili mevzuat uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunmaması,          g) İhracatçılar için, bağlı bulunulan ihracatçı birliği kayıtlarına göre, Türkiye İhracatçılar Meclisi veya ihracatçı birliklerince ilgili mevzuatı çerçevesinde performans ve güvenilirliğinin onaylanmış olması,          ğ) Dış ticaret sermaye şirketleri, grup ihracatçıları, grup ithalatçıları, Ar-Ge merkezi belgesine sahip kişiler ile bakım onarım faaliyeti yürüten ticari hava taşımacılığı şirketleri hariç imalatçı olması,          h) Başvuru yılından önceki iki yıl esas alınmak suretiyle, mali yapısının yeminli mali müşavir tarafından incelenerek, Müsteşarlıkça belirlenecek formata uygun olarak düzenlenecek raporla olumlu görüşle sonuca bağlanmış olması,          Grup ihracatçıları veya grup ithalatçıları tarafından yapılan başvurularda, dış ticaret işlemlerinde adlarına aracılık yapıldığı bildirilen grup imalatçıları tarafından birinci fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinde sayılan koşulların sağlanması gerekir.	a) Dış ticaret performansına ilişkin olarak aşağıdaki koşullardan en az birinin sağlanması:          1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem içerisinde asgari yirmi beş milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat yapılmış olması, 2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem içerisinde gerçekleştirilen ithalat ve fiili ihracat toplamının asgari yüz milyon ABD doları tutarında olması.          b) Başvuru tarihinden geriye dönük bir ay içinde en az iki yüz elli işçi istihdam ediyor olması.	a) Dış ticaret performansına ilişkin olarak aşağıdaki koşullardan en az birinin sağlanması:          1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem içerisinde asgari beş milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat yapılmış olması, 2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem içerisinde gerçekleştirilen ithalat ve fiili ihracat toplamının asgari yirmi milyon ABD doları tutarında olması.          b) Başvuru tarihinden geriye dönük bir ay içinde en az yüz işçi istihdam ediyor olması.	a) Dış ticaret performansına ilişkin olarak aşağıdaki koşullardan en az birinin sağlanması:          1) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem içerisinde asgari iki milyon FOB/ABD doları tutarında fiili ihracat yapılmış olması, 2) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde, on ikişer aylık iki dönem ayrı ayrı olmak üzere, herhangi bir dönem içerisinde gerçekleştirilen ithalat ve fiili ihracat toplamının asgari sekiz milyon ABD doları tutarında olması, 3) Başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük iki yıl içerisinde asgari yirmi beş milyon ABD doları tutarında sabit sermaye yatırımı yapmış olması. b) Başvuru tarihinden geriye dönük bir ay içinde en az otuz işçi istihdam ediyor olması.

Onaylanmış ihracatçı yetkisi, basitleştirilmiş işlem kapsamında A.TR düzenleme ve vize etme yetkisini ifade etmektedir.

Eksik beyan usulü, ertelenmiş kontrol, kısmi teminat, götürü teminat uygulamaları ve onaylanmış ihracatçı yetkisinden sadece BİLGE sistemi bulunan gümrük müdürlüklerinde faydalanılabilir.

1.2.      Statü Belgesi Kapsamında Yararlanılacak Usul, Uygulama ve Yetkiler

1.2.1.         Eksik Beyan Usulü:

Eksik beyan usulünde, aşağıda sayılan belgelerin bir ya da daha fazlası beyannameye eklenmeksizin beyanda bulunulabilir:

-Orijinal fatura,

-A.TR dolaşım belgesi,

-Menşe ispat belgeleri,

-Ödeme şekli gereği ibrazı gereken navlun makbuzu ve sigorta poliçesi,

-İşlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşıma sokulması halinde ibrazı gereken işlenmiş tarım ürünleri analiz sonuç raporu.

Bu belgelerden bir veya daha fazlası beyannameye eklenmeksizin beyanda bulunulması durumunda bu belgelerin, eksik belgeyle beyan edilmek istenen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin tescil tarihinden itibaren bir ay içinde gümrük beyannamesinin tescil edildiği gümrük müdürlüğüne ibraz edilir.

1.2.2.         Kısmi Teminat Uygulaması

Gümrük antrepo, gümrük kontrolü altında işleme ve geçici ithalat rejimlerine tabi tutulan eşya için teminat alınması öngörülen durumlarda, statü belgesi sahibi kişilerden, talep etmeleri halinde, ithalat vergilerinin yüzde onu oranında teminat alınır.

Dahilde işleme ve hariçte işleme rejimleri ile ilgili usul ve esaslar hakkında çıkarılan bakanlar kurulu kararları ile belirlenmiş teminat uygulamaları hükümleri saklıdır.

1.2.3.         Götürü Teminat Uygulaması

Götürü teminat uygulaması, eşyanın gümrük vergileri ve sair vergilerinin teminata bağlanmasını gerektiren durumlarda, bu uygulamadan yararlanacak kişi için belirlenmiş tutardaki teminatın, her işlem için ayrı ayrı teminat verilmeksizin, teminata bağlanması gereken tutardan bağımsız olarak ve herhangi bir düşüm yapılmaksızın bir yıl süreyle kullanılabilmesini ifade eder.

Götürü teminat uygulamasının kapsamı statü belgesi sahibinin talebine bağlı olarak Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun eki (I) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan eşyanın ithalinde ödenecek özel tüketim vergisini de kapsayabilir.

Teminat olarak bankalar tarafından verilen süresiz teminat mektupları kabul olunur.

Verilmesi gereken teminat tutarı, başvurudan itibaren geriye dönük bir yıl içerisinde gerçekleştirilen gümrük işlemlerine ilişkin olarak teminata konu olan gümrük vergileri ve sair vergilerin toplam kıymetinin %10’u olarak belirlenir.

Götürü teminat yetkisinin geçerlilik süresi bir yıldır. Götürü teminat yetkisini haiz statü belgesi sahibince, götürü teminat yetkisinin güncellenmesi için geçerlilik süresinin bitiminden önceki bir ay içinde başvuruda bulunulur.

1.2.4.         Ertelenmiş Kontrol Uygulaması

Ertelenmiş kontrol, belge kontrolü ve gerekli görülmesi durumunda fiziki muayenenin eşyanın tesliminden sonra yapılmasını ifade eder.

BİLGE sistemi tarafından risk kriterlerine göre yapılacak değerlendirme sonucunda, ertelenmiş kontrole tabi tutulması öngörülen beyannamelerde muayene türü mavi hat olarak belirlenir ve eşyanın tesliminden sonra yapılacak belge kontrolü için bir muayene memuru atanır.

Gümrük muayene memurunca yapılan inceleme sırasında beyanname ve ekli belgeler arasında ciddi bir farklılık görülerek eşyanın bulunduğu depo, fabrika veya işletmeye gidilerek fiziki muayene yapılması gerektiğine karar verilmesi halinde bir gümrük muayene memuru görevlendirilir.

Bu işlemler ertelenmiş kontrole tabi tutulan gümrük beyannamesinin tescil tarihinden itibaren en geç beş iş günü içinde tamamlanır.

1.2.5.         Onaylanmış İhracatçı Yetkisi

Onaylanmış ihracatçı yetkisi, A.TR dolaşım belgesinin Müsteşarlıkça yetki verilen kişi ve kuruluş tarafından onaylanma ve vize işlemi için gümrük idarelerine ibraz edilme zorunluluğu olmadan düzenlenebilmesini ifade eder.

Başvuru yılından bir önceki takvim yılı içerisinde veya başvurunun kayda alındığı ayın ilk gününden geriye dönük bir yıl içerisinde en az yüz adet A.TR dolaşım belgesi düzenleyip vize işlemlerini tamamlamış olan ve yetkilendirilmiş gümrük müşaviriyle, A.TR dolaşım belgelerinin dönemsel kontrolüne veya onaylanmasına ilişkin olarak, sözleşme yapmış olan statü belgesi sahiplerine onaylanmış ihracatçı yetkisi verilir

1.3.      Statü Belgesinin ve Statü Belgesi Kapsamında Yer Alan Hak ve Yetkilerin Askıya Alınması, Geri Alınması ve İptali

Statü belgesinin geçerlilik süresi içinde gümrük işlemlerinden veya gümrük cezalarından doğan herhangi bir kamu alacağının, süresi içinde ödemediğinin tespit edilmesi durumunda statü belgesi, kesinleşmiş gümrük vergisi ve/veya ceza borcu ödenene kadar askıya alınır.

Statü belgesinin düzenlenme tarihini takip eden on iki aylık dönem içinde Gümrük Yönetmeliği’nin 17B maddesinin birinci fıkrasının (b), (c) ve (ç) bentlerinde belirtilen genel koşullardan herhangi birinin veya belgenin geçerlilik süresi içinde aynı fıkranın diğer bentlerinde belirtilen genel koşullardan herhangi birinin ortadan kalktığının öğrenilmesi ya da belge sahibince talep edilmesi halinde statü belgesi, söz konusu belgeyi düzenleyen gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce, geri alınır.

Yanlış veya eksik bilgilere veya sahte belgelere dayanılarak verildiği anlaşılan statü belgesi, söz konusu belgeyi düzenleyen gümrük ve muhafaza başmüdürlüğünce iptal edilir.