MALİ GÜNDEM (06.04.2009)

MALİ GÜNDEMİMİZDEKİ KONULAR

Teğet tartışmalarını takip eden uzun bir suskunluk döneminden sonra krize yönelik tedbirler birbiri ardına gelmeye başladı. Yazımızda geçtiğimiz günlerde getirilen yenilikler ve yapılan düzenlemelerden bahsedilmektedir.

1. Serbest Bölgelerdeki İmalatçı Şirketlerin İstihdam Ettiği Personelin Ücretlerine Yönelik Gelir Vergisi Stopaj İstisnası:

12 Mart 2009 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliğinde serbest bölgelerde istihdam edilen personelin ücretlerinin gelir vergisinden istisna edilmesiyle ilgili açıklamalar yapılmıştır.

3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununda 5810 sayılı Kanunla 1.1.2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle, serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançlar gelir veya kurumlar vergisinden istisna edilmiş, daha da önemlisi bu bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az  % 85'ini yurtdışına ihraç eden mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler de gelir vergisinden istisna edilmiştir. İstisna Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği yılın sonuna kadar devam edecektir.

Personel ücretlerinin gelir vergisinden istisna edilmesiyle ilgili göze çarpan hususlar şunlardır:

• Üretim faaliyeti ile birlikte başka konularda da faaliyette bulunan mükelleflerin satış, pazarlama, muhasebe, lojistik vb. departmanlarda çalışan personelleri de istisna kapsamında değerlendirilecektir. 
• Serbest bölgede üretilen ürünler ile satın alınan malların ihracının birlikte yapılması halinde, sadece bölge içinde üretilen ürünlerin toplam FOB bedelinin en az %85’nin yurt dışına ihraç edilmesi kaydıyla istisnadan yararlanılacaktır.
• İstisna uygulamasından yararlanan mükelleflerin yurt dışı ihracat tutarının toplam satış tutarına oranının, %85 veya üzerinde gerçekleştiğinin YMM faaliyet raporu ile tespit edilmesi gerekmektedir.
• Serbest bölgede üretim faaliyetinde bulunan üretici firmaların ürünlerini, aynı veya başka bir serbest bölgede faaliyette bulunan ihracatçılara, yurt dışına satılması kaydıyla teslim etmeleri de yurt dışına satış olarak değerlendirilecek ve ücret istisnasından ihraç kaydıyla satış yapan imalatçı firma yararlanacaktır.

• Serbest bölgede yazılım faaliyeti kapsamında bir programın ticari amaçla CD şeklinde hazırlanması ve fiziki mal olarak fiilen ihraç edilmesi halinde, bu işle ilgili serbest bölgede fiilen istihdam edilen personele ödenen ücretler Kanunda belirtilen şartları taşıması koşuluyla gelir vergisinden istisna edilecektir.
• Yurt içinden serbest bölgeye fason imalat kapsamında getirilen veya dahilde işleme rejimi kapsamında yurt dışından bölgeye getirilen maddelerin bölge içinde çeşitli işlemlere tabi tutulduktan sonra ülke içine geri gönderilen veya bu ürünlerden yurt dışına ihraç edilen ürün bedelleri, %85 ihracat tutarının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır. Bölgedeki işletmelerin fason imalat yanında ayrıca bölge içinde üretim ve ihracat yapmaları durumunda ise, Kanunda belirtilen şartları taşıyıp taşımadıklarının tespitinde fason imalat dışında üretim yapılan ve ihraç edilen ürün bedelleri dikkate alınacaktır.
• Serbest bölge dışında üretilerek bölgeye getirilen ve bölgede sadece paketleme ve ambalajlama gibi bir takım işlemlere tabi tutulan ürünlerin daha sonra serbest bölgeden yurt dışına ihraç edilmesinde, ürün esas olarak bölge içinde üretilmediğinden, söz konusu ürünle ilgili olarak istisna hükümleri uygulanmayacaktır.
• Serbest bölgede faaliyette bulunmak üzere 6.2.2004 tarihinden önce veya sonra ruhsat alan mükelleflerden bu Tebliğde belirtilen şartları yerine getirenler de istisnadan yararlanacaklardır.
• Tebliğde düzeltme işlemi yapılarak mükellefe gelir vergisi kesintisinin red ve iade edilmesi durumunda, mükelleften daha önce tahsil edilen gecikme zammının iade edilmeyeceği, bu duruma düşmemek için mükelleflerin yıl içinde gelir vergisi kesintisini beyan ederek ödemeleri ve %85 ihraç şartını gerçekleştirmeleri halinde, yıl sonunda istisnadan faydalanmaları önerilmiştir. Bizim mali mevzuatımızda maalesef bir teşvik söz konusu ise, bunun kullanımını zorlaştırmak veya teşvik miktarını azaltmak için bu tür düzenlemeler sıkça görülmektedir. Sonuçta hiç ödenmeyecek olan istisna bir tutardan gecikme zammı almak, daha sonra da istisna uygularken bu gecikme zammını iade etmemek bize göre düzenlemenin ruhuna ve amacına aykırı olup yargı tarafından iptal edilme olasılığı mevcuttur.
• Tebliğdeki bir diğer ihtilaf konusu olabilecek düzenleme ise, gerekli belgeleri belirtilen süreler içinde ilgili vergi dairesine vermeyen mükelleflerin istihdam ettikleri çalışanlara ödenen ücretlerin istisnadan yararlanamayacağıdır.
• Serbest bölgelerde faaliyette bulunan mükelleflerin, Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar, bu bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetler ile ilgili olmak kaydıyla yaptığı işlemler harçtan, bu işlemlere ilişkin düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesna olup bu mükelleflerin münhasıran serbest bölgelerdeki faaliyetleriyle ilgili olarak istihdam ettikleri personele ödenen ücretlere ilişkin düzenlenen kâğıtlarda damga vergisinden istisnadır.

2. 5084 sayılı Teşvik Kanunu Kapsamındaki İllerde Gelir Vergisi  Stopajı  Teşviki Uygulama Süreleri

5084 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması, 1.4.2005 tarihinden itibaren yeni işe başlayanlar ile 1.4.2005 tarihinden önce işe başlamış olan gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri için 31.12.2009 tarihine kadar uzatılmıştır.

Öte yandan, bu Kanun kapsamına giren illerdeki yeni yatırımlar nedeniyle uygulanacak vergi teşviki 5084 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan süreye bakılmaksızın,

 -31.12.2004 tarihine kadar tamamlanan yatırımlar için 31.12.2009 tarihine kadar

 01.01.2005-31.12.2007 tarihleri arasında tamamlanan yatırımlar için beş yıl süreyle,

-31.12.2008 tarihine kadar tamamlanan yatırımlar için dört yıl süreyle,

-31.12.2009 tarihine kadar tamamlanan yatırımlar için üç yıl süreyle

 uygulanacaktır.

5084 sayılı Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından  yararlanma süresi 31.12.2008 tarihinde sona eren yatırımlar için sürenin 31.12.2009 tarihine kadar uzatıldığına ilişkin 5838 sayılı Kanunun, 1.1.2009 tarihinden geçerli olmak üzere 28.02.2009 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanması nedeniyle teşvik kapsamında olan mükelleflerin Ocak 2009 dönemine ait muhtasar beyannamelerinin terkin kapsamında değerlendirilebilmesi amacıyla, düzeltme beyannamesi vermeleri halinde düzeltme işlemi yapılarak tahakkuk ve tahsil edilen vergilerin red ve iade edileceği duyurulmuştur.

3. Ekonomiyi Canlandırmak İçin Açılan Kriz Paketinden Bu Defa da İşyeri Olarak Kullanılan Gayrimenkuller ile Bazı Makine, Demirbaş ve Mobilyalarda KDV Oranının % 8’e İndirilmesi Çıktı

29 Mart tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararında, işyeri (bina ve/veya bağımsız bölüm şeklinde olanlar) teslimleri ile bazı makine, demirbaş ve mobilyaların tesliminde alınacak KDV oranı 30 Haziran 2009’a kadar uygulanmak üzere % 8’e indirildi.

150 metrekarenin üzerindeki konutlardaki KDV oranının % 8’e indirilmesi ve otomobil ve taşıt araçlarındaki ÖTV oranlarının düşürülmesinden sonra, krize yönelik tedbirler kapsamında bu kez de sözkonusu mal teslimleri 30 Haziran 2009’a kadar % 8’e indirilmiştir.

4. 30 Haziran 2009 Tarihine Kadar Uygulanmak Üzere Tapu İşlemlerinden Alınan % 1,5 Oranındaki Harç % 0,5’e İndirilmiştir