İSTEĞE BAĞLI EMEKLİLİK

5510 SAYILI KANUN’DA İSTEĞE BAĞLI SİGORTA UYGULAMASI

5510 sayılı Kanunla, isteğe bağlı sigortada/iştirakçilikte çalışma şartı süresi kaldırılarak, zorunlu olarak genel sağlık sigortası primi ödemek suretiyle isteğe bağlı sigortaya devam ederken sağlık hizmetlerinden yararlanma imkânı getirilmiştir. 01.10.2008’den sonra isteğe bağlı devam etmek isteyenler %20’si malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi, % 12’si genel sağlık sigortası primi olmak üzere toplam %32 oranında prim ödeyeceklerdir. Prim matrahını ise sigortalının kendisi prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında belirleyebilecektir.

Yeni düzenleme ile isteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye’de ikamet edenlerden 5510 sayılı Kanuna tâbi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak, kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak, 18 yaşını doldurmuş bulunmak şartları aranmaktadır. İsteğe bağlı sigortaya prim ödenen süreler eski Bağ-Kur kapsamındaki sigortalılık süresi olarak kabul edilecektir. Sonuç olarak, isteğe bağlı sigortalı olma şartlarını kolaylaştırılmakta, bu sigortalıların emekli olmadan önce de sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlanmaktadır. Yapılan yeni düzenleme ile 30 günden az süreli işlerde çalışanlara eksik sürelerini isteğe bağlı sigortalı olarak tamamlamaları imkânı getirilmiştir. Mevcut uygulamada, isteğe bağlı sigortalıların sağlık yardımlarından yararlanamamaları önemli bir eksiklikti. Yeni düzenlemeyle isteğe bağlı sigortalılara sağlık primi ödemek koşuluyla sağlık hizmetinden yararlanma hakkı getirildiğinden, kendi sigortalılığı sebebiyle sağlık hizmetinden yararlanacak isteğe bağlı sigortalıların, eşlerinden dolayı sağlık hizmeti almalarına gerek kalmayacaktır. 5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra isteğe bağlı sigortaya devam etmek isteyenlerin yasal olarak Türkiye’de oturuyor olması koşulu aranacaktır. Yeni düzenlemede en az 1080 gün prim ödemiş olma şartı kaldırıldığından, geçmişte hiç sigortalı olmamış kimseler de isteğe bağlı sigortalı olabilecektir. İsteğe bağlı sigortalılar da genel sağlık sigortası kapsamına alındığından, prim oranı genel sağlık sigortası primiyle birlikte %32’ye çıkarılmıştır. İsteğe bağlı sigorta uygulaması, emeklilik süresini dolduramadan işsiz kalan sigortalıların, kalan sürelerin primlerini ödeyerek emeklilik hakkı kazanmalarına imkân sağlamak amacıyla getirilmiş bir sistemdir.

MahmutÇOLAK ⁽E- Yaklaşım Haziran 2009)