YABANCILARIN ÇALIŞMA İZNİ

Yabancıların Yasalara Aykırı İstihdamının İdari Yaptırımları

Çalışma izni olmadan yabancıyı izinsiz çalıştırma/yabancının izinsiz çalışması geniş bir kavramdır. Yalnızca çalışma izni olmadan çalışmayı değil, bunun yanında var olan iznin sınırları dışına çıkılmasını, bazı fiiller sonucunda çalışma izninin kendiliğinden sona ermesini (iznin verildiği sürenin aşılmasını, iznin verildiği sektörden, meslekten, işkolundan başka sektör, meslek ya da işkolunda çalışılmasını, belli bir mülki ve coğrafi alan için verilmiş iznin dışındaki mülki ve coğrafi alanda faaliyet gösterilmesini, geçerli ikamet izninin bulunmamasını, pasaport veya yerine geçen belge süresinin yeterli olmamasını, mücbir sebepler dışında yabancının aralıksız olarak altı aydan fazla yurt dışında kalması nedeni ile verilen çalışma izninin geçersiz olmasını) de kapsamaktadır.

İdari para cezaları 2013 yılı için %3,93 olarak tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılarak 2014 yılında çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işverenlere her bir yabancı için 7.612 TL, çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya 759 TL, çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya 3.043 TL, bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen bağımsız çalışan yabancı ile yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için 379 TL olarak uygulanacaktır. Fiilin tekrarı halinde idari para cezası bir kat artırılacaktır. Ayrıca, çalışma izni olmadan çalışan yabancı hakkında sınır dışı işlemleri de başlatılacağından yabancının varsa eş ve çocuklarının da konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını bunları kaçak çalıştıran işveren veya işveren vekilleri karşılayacaktır. Çalışma izni olmadığı halde bağımsız çalışan yabancının işyeri ayrıca kapatılacaktır.

Hamit TİRYAKİ (Yaklaşım / Şubat 2014)

Ülkemizde Yabancılara Verilen Çalışma İzin Türleri

2003 yılında kabul edilen 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun’a göre ülkemizde yabancılara 4 ayrı kategoride çalışma izni verilmektedir.

Süreli çalışma izinleri sırayla bir, iki, üç yıllık dönemler halinde belli bir işyeri, belli bir meslek ve belli bir coğrafi alan için verilmektedir. Süresiz çalışma izinleri ise Türkiye’de en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet eden veya toplam altı yıllık kanuni çalışması olan yabancılara belli bir meslek, işyeri, coğrafi alan sınırlaması olmaksızın süresiz verilmektedir.

Bağımsız çalışacak yabancıların çalışma izni alması için öncelikle Türkiye’de en az beş yıl kanuni ve kesintisiz olarak ikamet etmiş olmaları şartı aranmaktadır.

İstisnai çalışma izinleri ise söz konusu Kanun’da düzenlenen sürelere bağlı olmaksızın özelliği olan (Türk vatandaşlığı ile yakın ilgili bulunan, Türkiye’yle geçmiş ilişkileri olan, Türkiye’ye gelişinin özel bir nedeni bulunan vs.) yabancılara verilmektedir.

Kural olarak yabancılara verilen çalışma izinleri, çalışma vizesi, ikamet izni alınması halinde geçerlilik kazanır ve çalışma izinlerinin süresi, hizmet akdinin veya işin süresinden daha uzun olamaz.

Hamit TİRYAKİ (Yaklaşım / Ocak 2014)