KDV'DE MÜTESELSİL SORUMLULUK

YURT DIŞI İLİŞKİLİ KİŞİDEN TEMİN EDİLEN FAİZSİZ KREDİNİN KDV'Sİ VE YAPILAN TARHİYATLARA İLİŞKİN VERGİ MAHKEMESİ KARARLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Mali idare, nakit fazlası olan yurt dışındaki ana şirketin, kanuni merkezi Türkiye'de olan ve net nakit açığı olan yavru şirkete (iştirakine) sıfır faizli faizli olarak borç kullandırması durumunda Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 27. maddesine göre emsal faiz üzerinden sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanması gerektiği şeklinde görüş vermiştir. Her ay ödenecek KDV'si bulunan şirketler açısından söz konusu KDV sorumluluğu herhangi bir finansman sorunu yaratmayacaktır. Ancak yurt dışında ilişkili şirketten finansman talebinde bulunan iştirak konumundaki yavru şirketler genelde yatırım döneminde olduğu için devreden KDV'leri bulunan şirketler olabilmektedir. Bu sebeple söz konusu şirketler açısından emsal faiz üzerinden hesaplanarak 2 numaralı KDV beyannamesiyle beyan edilmesi ciddi bir finansman yükü yaratacaktır.

Vergi inceleme elemanlarının söz konusu özelge sonrası yaptığı incelemelerde bu kapsamdaki uygulamalar eleştirilmeye başlanmış ve yapılan tarhiyatlara ilişkin mükellefler dava haklarını kullanarak konuyu Yargı'ya taşımıştır.

Makalemizde incelenen ilk derece Mahkemesinin verdiği kararlar mükellefler nezdinde  olumlu  olup  Danıştay'daki temyiz süreci sonucu nihai kararın da benzer yönde olacağı kanaatini taşımaktayız.

(Erhan BAYAR Mahmut TAŞÇIOĞLU MDERGI Nisan 2015)

Olumsuz mükelleften temin edilen hizmete ilişkin bedelin gümrük komisyoncusu adına banka yoluyla ödenmesinin, olumsuz mükellefe müteselsil sorumluluk kapsamında yapılan ödeme olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hk.

İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÖZELGESİ

Sayı : B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.04-1523 08/09/2011

İlgide kayıtlı dilekçenizde, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan mükelleflerden sağlanan hizmetlere ilişkin olarak düzenlenen fatura bedeline ilişkin ödemenin banka aracılığıyla gümrük komisyoncusu adına düzenlenen banka dekontuyla yapıldığı ve gümrük komisyonuncusunun da söz konusu fatura bedelini hizmet temin ettiğiniz firmaya ödediği belirtilerek, banka aracılığıyla gümrük müşavirine yapılan ödemelerin müteselsil sorumluluk kapsamında ödeme olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği sorulmaktadır.  

            84 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde, ihracat istisnası ve ihraç kaydıyla teslimlerden doğan iadelerin kural olarak bu Tebliğin "Genel Esaslar" başlıklı (I) inci bölümünde yapılan açıklamalara göre, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge (SMİYB) düzenleme veya kullanma fiili ile doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan mükelleflerin iade taleplerinin ise Tebliğin "Özel Esaslar" başlıklı (II) nci bölümündeki açıklamalara göre yerine getirileceği açıklanmış; Tebliğin "Doğrudan Mal veya Hizmet Temin Ettikleri Mükellefler Hakkında Olumsuz Rapor veya Tespit Bulunanlar" başlıklı (II/3.3.1.) bölümünde; "Kendileri hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunmayanların mal veya hizmet satın aldığı mükellefler hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunması halinde, bu mükelleflerden yapılan (haklarında olumsuz tespit bulunanlardan sadece olumsuz tespitin yapıldığı dönemlerdeki) alışlara isabet eden kısma dört kat teminat gösterilmesi veya bu alışlara isabet eden kısmın iade talebinden çıkarılması halinde, kalan kısma ve diğer dönemlere ilişkin iade talepleri genel esaslara göre yerine getirilir. Hakkında olumsuz rapor bulunanlardan alınan kısma isabet eden vergiye ilişkin teminat iade talebinde bulunan nezdindeki, olumsuz tespit bulunandan alınan kısma isabet eden vergiye ilişkin teminat ise hakkında olumsuz tespit bulunan mükellefle ilgili, incelemenin sonucuna göre çözülür." açıklamasına yer verilmiştir.

            Aynı Tebliğin (II/3.1.2.) bölümünde ise; iade talebinde bulunan mükellefin, haklarında SMİYB düzenleme dışında olumsuz tespit veya SMİYB kullanma raporu bulunanlardan alışlarına ilişkin ödemelerini, bu Tebliğin müteselsil sorumluluğa ilişkin (III/1.1.) bölümünde belirtildiği şekilde yaptıklarını tevsik etmeleri halinde; kendileri hakkında olumsuz rapor veya tespit bulunmayan ancak haklarında SMİYB düzenleme dışında olumsuz tespit veya SMİYB kullanma raporu bulunanlardan mal veya hizmet alanların iade taleplerinin genel esaslara göre yerine getirileceği, ödemenin, iade talebinde bulunan mükellefin yeminli mali müşaviri tarafından düzenlenmiş tasdik raporuyla veya tasdik raporu sonradan ibraz edilmek üzere teminat karşılığı iade talep edilmişse bu konuda düzenlenmiş kısa bir raporla da tevsik edilebileceği açıklanmıştır.

            Tebliğin "Müteselsil Sorumluluk" başlıklı (III) üncü bölümünün "III/1.1. İşleme Doğrudan Taraf Olanlar" alt bölümünde ise "Mal veya hizmet alım-satımında satıcının katma değer vergisini Hazine'ye intikal ettirmediğinin tespit edilmesi halinde, bu satıcı tarafından doğrudan mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen mükellefler, işlem bedeli üzerinden hesaplanan vergi ile sınırlı olmak üzere, Hazine'ye intikal etmeyen vergiden aşağıda, (bu Tebliğin III/2.) bölümünde, belirtilen usul ve esaslara göre satıcı ile birlikte müteselsilen sorumlu olur. Ancak alıcılar, katma değer vergisi dahil toplam işlem bedelini;

            - 4389 sayılı Bankalar Kanunu hükümlerine göre faaliyette bulunan banka veya özel finans kurumları vasıtasıyla ödemeleri ve banka veya özel finans kurumuna yapılacak ödeme sırasında düzenlenecek belgede satıcının (veya adına hareket edenlerin) adı- soyadı (tüzel kişilerde unvanı) ile banka veya özel finans kurumundaki hesap numarasını ve vergi kimlik numarasını doğru olarak yazdırmaları,

            - ödemenin çekle yapılmış olması halinde Türk Ticaret Kanununun 697 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına uygun olarak çek düzenlemeleri ve lehine çek keşide edilenin vergi kimlik numarasını yazmaları,

            halinde müteselsil sorumluluk uygulaması ile muhatap tutulmazlar. Bu çerçevede herhangi bir hesaba bağlı olmaksızın, örneğin kasadan ödeme yapılması şeklinde, gönderilen havaleler sorumluluğu kaldırmaz. Ayrıca dış ticaret sermaye şirketleri ve sektörel dış ticaret şirketleri gibi ihracata aracılık eden mükelleflerin bu uygulamadan yararlanabilmeleri için ihracatına aracılık ettikleri mükelleflerin de ödemelerini yukarıda belirtilen şekilde tevsik etmeleri gerekir." denilmektedir. 

            Buna göre, firmanızın  taşımacılık ve muhafaza hizmet alımında bulunduğu kargo şirketinin özel esaslara tabi mükellefler kapsamında yer alması halinde, bu  hizmete ilişkin olarak düzenlenen fatura bedeline ilişkin ödemenin banka aracılığıyla gümrük komisyoncusu adına yapılması ve gümrük komisyoncusunun da söz konusu fatura bedelini hizmet temin edilen kargo firmasına aktarması işleminde, firmanızca gümrük müşavirine banka aracılığıyla yapılan ödemelerin, SMİYB düzenleme veya kullanma fiiliyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgisi bulunan hizmet satın aldığınız kargo şirketine 84 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (III/1.1) bölümünde belirtildiği şekilde yapılmış bir ödeme olarak değerlendirilmesi ve iade talebinizin genel esaslara göre yerine getirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

            Bilgi edinilmesini rica ederim.