SGK ALT İŞVEREN

Alt İşverene Uygulanmış İdari Para Cezasından Asıl İşveren Sorumlu Tutulabilir mi?

Hizmet akdiyle en az bir işyerinde sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışan kişileri çalıştırmaya başlamakla birlikte; işveren sayılan alt işverenler de kanunun getirdiği kuralları yerine getirmekle yükümlü tutulmuşlardır. Buna göre asıl işverenler Kurum karşısında alt işverenlerle birlikte müteselsil sorumlu kılınmıştır. Bu sorumluluk alt işverenlerin çalıştırdığı işçiler için işe giriş bildirgesi verilmesi, aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi, yasa gereği tutulması zorunlu bulunan defter ve belgelerin tutulması vb. yükümlülükleri yerine getirmemeleri durumunda alt işverenlere uygulanacak olan idari para cezaları da dahil olmak üzere asıl işverenler alt işverenler ile Kuruma karşı birlikte sorumludur. Kurum alt işverene uygulanmış olan idari para cezasından dolayı doğrudan doğruya asıl işverene başvurabilecek ve borcu asıl işverenden talep edebilecektir.

(Mehmet KARAKOÇ E-Yaklaşım / Ağustos 2014)

ALT İŞVERENE UYGULANAN İDARİ PARA CEZASINDAN ASIL İŞVERENİN SORUMLULUĞU VAR MIDIR? 

5510 sayılı Kanunun yüklediği yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenlere idari para cezası uygulanacağı öngörülmüştür. Kendileri işçi çalıştırmaya başlamakla birlikte işveren sayılan alt işverenler de Kanun'un getirdiği kuralları yerine getirmekle yükümlü tutulmuşlardır. Kanun; asıl işverenleri Kurum karşısında alt işverenlerle birlikte müteselsil sorumlu kılmıştır.

Bu sorumluluk alt işverenlerin çalıştırdığı işçiler için işe giriş bildirgesi verilmesi, aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi, yasa gereği tutulması zorunlu bulunan defter ve belgelerin tutulması vb. yükümlülükleri yerine getirmemeleri durumunda alt işverenlere uygulanacak olan idari para cezaları da dahil olmak üzere asıl işverenler alt işverenler ile Kuruma karşı birlikte sorumludur.

Kurum alt işverene uygulanmış olan idari para cezasından dolayı doğrudan doğruya asıl işverene başvurabilecek ve borcu asıl işverenden talep edebilecektir.

 (Mehmet KARAKOÇ LY Mevzuat Dergisi Haziran 2014)

Asıl işveren alt işveren (taşeron) ilişkisinin koşulları nedir?

1-Öncelikle bir asıl işyeri ve asıl işveren olması gerekli. Başka bir deyişle, Kanunda belirtilen alt işverene işi veren asıl işverenin, “işveren” niteliğinde, yani “işçi çalıştıran” bir gerçek veya tüzel kişi olması gerekir.

2-Bu asıl işyerinde yürütülen mal ve hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerde (yemek, temizlik, tahmil, tahliye, taşıma gibi) veya yapılan asıl işin bir bölümünde;

a-)İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle,

b-)Uzmanlık gerektiren işlerde iş alan başka bir işveren (alt işveren) olacak.

3-İş alan başka işveren işçilerini sadece o işte ve o işyerinde ve eklentilerinde çalıştırabilecek. 

Alt işverenin yaptığı işin asıl işverenin işinin “tamamlanmasına yardımcı” olan bir iş olması gerekmektedir. Ayrıca, alt işverenin yaptığı işin asıl işverenin yaptığı işten “bağımsız” ve “geçici” olmaması; asıl işe “bağımlı” ve asıl iş sürdüğü müddetçe yapılabilen “devamlı” bir iş olmasıdır.

Mal ve hizmet üretimine yardımcı işler nelerdir?

Doğrudan üretim organizasyonu içerisinde yer almayan yükleme, boşaltma, temizlik, yemek hizmetleri, odacılık ve çay hizmetleri, personel taşıma, güvenlik, teknik bakım gibi işlerdir. Bu gibi işlerde, asıl işveren-alt işveren ilişkisi herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın her zaman kurulabilir.

YARGITAY KARARI

Asıl işveren alt işveren ilişkisinin kurulabilmesi için işçinin münhasıran asıl işverenin işyerinde çalışması gerekmektedir.

(Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/32136 E. ve 10.12.2007 tarihli kararı)

Kararda, davacı, ihbar ve kıdem tazminatı, fazla çalışma ve izin ücreti ile bayram tatili gündeliğinin ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır. Hüküm davalı şirketçe temyiz edilmiş Yargıtay tarafından temyizen incelenmiştir.

Yargıtay, yerel mahkemenin kararını temyizen incelemiş ve kararı bozmuştur. Yargıtay 9.Hukuk Dairesi bozma kararının gerekçesinde; davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin mevcudiyetinin, asıl işverenin alt işverenin işçilerinin hak kazanacakları alacaklardan sorumlu tutulabilmesi için yeterli olmadığını belirtmiştir. Yargıtay bu sorumluluk için, işçinin münhasıran asıl işverenin işyerinde çalışması gerektiğini vurgulamış, davacı işçinin dönem içerisinde farklı işyerlerinden adına sigorta prim bildirgesi verilmesi sebebi ile de asıl işverenin sorumluluğunun doğamayacağını belirtmiştir.